Ācārya Śāntarakṣita Viracitā
Tattva Siddhiḥ
Preface
The Gaṇas yamātārājabhānasalagamṃṃ
This is an old Indic system to demarcate metre in structured Sanskrit, as opposed to prose. Let us use both styles in this text.
Akṣara are an excellent menomic device.
ya | ma | ta | ra | ja | bha | na | sa | la | ga |
u‐‐ | ‐‐‐ | ‐‐u | ‐u‐ | u‐u | ‐uu | uuu | uu‐ | u | ‐ |
Early European Indologists, and Antoine Leonard de Chezy was one of the earliest, used GrecoLatin descriptors as follows:
By French reference from de Chezy.
- Ma ‐ Molosse
- Ra ‐ Cretique
- Sa ‐ l´Anapeste
- Ta ‐ l´Anti‐baccchique
- Ja ‐ l´Amphibraque
- Bha ‐ Dactyle
- Na ‐ Tribraque
- Ya ‐ Le bacchique
Source texts for the Tattvasiddhi (Tattvasiddhināmaprakaraṇam)
- MS: Tattvasiddhi DSBC Texts:
- MS: Tattvasiddhi NAK 5‐45 = NGMPP A915/3 (MS A in Moriguchi 1998 ‐ partly edited)
- MS: Tattvasiddhi IASWR MBB II‐248 (Microfiche)
- MS: Tattvasiddhi Oriental Library Baroda (see Bhattacharya Tattvasaṅgraha (GOS XXX) Forward pp xxi‐xxiii, 1926)
Stuti
| Namaḥ, sakala kaluṣaāapahāriṇe, Śrī Vajrasattvāya ||
Dhātūni
√nam √kal kal √hṛ √śrī (√vaj sat)
Sūkti Prathamaḥ
Vajrayānaṃ, namas kṛtya, ¦
mahāsukha sukha ākaram |
Tattva siddhiṃ, pravakṣyāmi, ¦
sammoha vinivṛttaye ||1||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐u ‐u‐ uu ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐u uu‐ u‐
ra ra ga la ¦ ja ra la la ¦¦ ra ra ga la ¦ ta sa la ga
Dhātūni
(√vaj √yā) √nam √kṛ ¦ √sukh √kṛ ¦¦ *tat √sidh √vakṣ ¦ √muh √vṛt
Vṛttiḥ Prathamaḥ
Etasmin, Vajra Mahāyāne, ye, kecid, (tsv1.1̇.1)
anupacita, kuśala Vāsanā Santānāḥ, (tsv1.1̇.2)
samāropita, bhāva Bhāvanāḥ, (tsv1.1.3)
svavikalpaāAnila Preya Māṇa Matayaḥ, (tsv1.1.4)
sakala Kali Kāla Kalaṅka Paṅka Paṭala malīmasa Mānasāḥ, (tsv1.1.5)
asamadhigata Saṃsāra Sāgara TaraṇaoUpāyāḥ, (tsv1.1.6)
svavikalpaāanalpa saṅkalpita Dhiyaḥ, (tsv1.1.7)
viṣama Granthi Sthāna Dainya patitāḥ, (tsv1.1.8)
durbodha graha Āveśa Vaśaāakulita Cetaso’anupāsitaāĀcāryāḥ, (tsv1.1.9)
paramaāArtha BhāvanāoUpadeśa rahitāḥ, (tsv1.1.10)
śrīman Mahāsukha Vajrasattva, tvam, (tsv1.1.11)
analpa Kalpaāasaṅkhyena,āapi, Mārgaāantareṇa,āadhigamyaṃ, (tsv1.1.12)
VajrayānaoUpāya yuktānām, (tsv1.1.13)
iha,aieva, Janmani, anāyāsa sādhya Sthira sarva Bhāva [Svabhāvam], (tsv1.1.14)
Anādi Nidha[na]m, (tsv1.1.15)
Anālayam, (tsv1.1.16)
akhila Sattva Santānaṃ, (tsv1.1.17)
svasaṃvedya Svabhāvam, (tsv1.1.18)
mahāpuṇya Hetum, (tsv1.1.19)
adhigama Lakṣaṇaṃ, (tsv1.1.20)
tad Upāya bhū(taṃ), ca mahā Vajrayānaṃ, (tsv1.1.21)
samasta Yānaouttamam, Āgamaṃ, Lakṣaṇaṃ, na pratipadyante, (tsv1.1.22)
teṣām, Ajñāna timira Paṭala Vinivṛttaye, (tsv1.1.23)
Yukty Āgamābhyām, abhidhīyate, kiñcit ||tsv1.1||(tsv1.1.24)
·
tatra, Prajñopāya parigṛhītā, Rūpaāādayo, Viṣayāḥ, paribhoga Bhāvam, āpadya, Mānāḥ, viśiṣṭa Phalaāāvāhakā, bhavanti,īity, avaśyam, eva, Prekṣāvadbhir, abhyupagantavyam |(tsv1.2.1)
·
Viśiṣṭā, hi, Sāmagrī, viśiṣṭam, eva, Phalaṃ, janayati,īiti sarva, vāāadiprasiddham |{tsv1.3.1}
·
yathā, Pṛthivy, ādibhyaḥ, samutpannam, āmalaka Phalaṃ, kaṣāya Rasam, anubhūyate; {tsv1.4.1}
punaḥ, kṣīraāavasekaāadimadhikaṃ, Kāraṇam, āsādya, tad, eva, madhura, tayā, pratīyate. |{tsv1.4.2}
·
Tad, evaṃ, yathā, kāraṇaāantaraāabhisaṃskṛtaṃ, kāraṇaṃ, viśiṣṭa phalaāāvāhakatvena, pratyakṣeṇa,aieva, dṛśyate;{tsv1.5.1}
evam, ete rūpaāādayās,o’aviṣayā mahāmudrā, niṣpattau, mantra mudrā,āadhiṣṭhitānāṃ yogināṃ, viśiṣṭataraṃ phalam, utpādayanti,īiti, sadbhir, avadheyam |{tsv1.5.2}
·
Yato, na vai, kiñcid, ekaṃ janakam, api tu, sāmagrī janikā, tena, viśiṣṭāt, kāraṇaāa[ntarā]d, hi, viśiṣṭam, eva, kāryam, utpadyate, acintya, tvād, hetu pratyaya sāmarthyasya, sarva vidām |{tsv1.6.1}
·
[Prayogaḥ], tatra, ya ime, viśiṣṭa kāraṇaāabhisaṃskṛtā,āaste; {tsv1.7.1}
viśiṣṭam, eva, kāryam, ārabhante; {tsv1.7.2}
yathā, kṣīraāavasekena,āamalakaāadayas,o’amadhura phalā,bhavanti, (tathā), viśiṣṭa kāraṇaāabhisaṃskṛtā, rūpaāadayas,o’api, iti, svabhāva hetuḥ |{tsv1.7.3}
·
Tad atra, viśiṣṭa kāraṇaāantaraāabhisaṃskāra mātraāanubandha svabhāvaḥ, kārya,āabhimato, bhāvo, vyāpaka svabhāvaḥ, kāraṇaāantaraāabhisaṃskāras, tu, vyāpyam, eva |{tsv1.8.1}
·
tena yad, yad viśiṣṭa kāraṇaāantaraāabhisaṃskṛta svabhāvam, tad, tad asati, {tsv1.9.1}
pratibandhake, akāraṇa, vai kalye, viśiṣṭa kāraṇaāantaraāabhisaṃskārād, viśiṣṭam, eva, kārya, bhavati, iti, tanmātraāanubandhitvāt |{tsv1.9.2}
·
tasya, tasmāt, siddhe, vyāpya vyāpaka bhāve, vyāpake, sādhye, vyāpyaṃ, hetuḥ |{tsv1.10.1}
·
tad, yathā, vyāpake, vṛkṣaāādike, sādhye, vyāpyaṃ, śiśapa,āādiḥ, hetuḥ, |{tsv1.11.1}
·
Siddhatvād, vyāpya vyāpaka bhāvasya, na kalped, atra, kāraṇaṃ, vyāpya vyāpaka bhāvāt, param |{tsv1.12.1}
·
evam, iha,āapi, jñeyam | ata, eva,ouktam {tsv1.13.1}
Sūkti Dvitīyaḥ
Aśeṣa yoga tantreṣu, ¦
guhyaeindu tilakaāādiṣu, |
Naāasti, kiñcid akarttavyaṃ, ¦
prajñopāyena, cetasā ||2||
Chandas Śloka
u‐u ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐u uu‐ uu ¦¦ ‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
ja ra ga la ¦ ta sa la la ¦¦ ra sa ga ga ¦ ma ra la ga
Dhātūni
√śiṣ √yuj √tan ¦ √guh √ind √til *ād ¦¦ √as · √kṛ ¦ (√jñā √ay) √cit
Sūkti Tṛtīyaḥ
Nirviśaṅkaḥ, sadā, bhūtvā, ¦
bhoktavyaṃ, pañcakāmakam, |
Oṣadhī, cūrṇa saṃyogā, ¦
duragasya,eiva, bandhanam ||3||
Chandas Śloka
‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ uu ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ uu‐ ‐u‐ u‐
ra sa ga ga ¦ ma ra la la ¦¦ ra ra ga ga ¦ sa ra la ga
Dhātūni
√śaṅk · √bhū ¦ √bhuj ·√kam ¦¦ √uṣ √cur √yuj ¦ √aj ·√bandh
Sūkti Caturthaḥ
Kāmino, nitya, raktasya, ¦
gīta vādya ratas, yaṃ, ca |
Kāma saukhyair, atṛptasya, ¦
sidhyate na,āatra, saṃśayaḥ ||4||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐u‐ uu ¦ ‐u‐ uu‐ ‐u ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
ra ra la la ¦ ra sa ga la ¦¦ ra ra ga la ¦ ra ra la ga
Dhātūni
√kam · √rak ¦ √gā √vad √ram ··¦¦
√kam √sukh √tṛp ¦ √sidh ·· *saṃś ||
Sūkti Pañcamaḥ
Bodhicittaṃ dṛḍhaṃ, yasya, ¦
niḥsaṅgā, ca, matir bhavet |
vicikitsā na,aieva, karttavyā, ¦
tasya,eidaṃ, sidhyate, dhruvam ||5||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ uu‐ ‐‐u ‐‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
ra ra ga la ¦ ma sa la ga ¦¦ sa ta ma ¦ ma ra la ga
Dhātūni
(√budh √cit) √dṛṃh·¦ √sañj·√man √bhū ¦¦ √cit··√kŗ ¦··√sidh √dhru
Sūkti Ṣaṣṭhaḥ
Sunirūpya, susañcintya, ¦
praveśaṃ, kārayed budhaḥ |
Anyathā,āagni praveśas,o’asya, ¦
kalāṃ, naāarhati ṣoḍaśīm ||6||
Chandas Śloka
uu‐ uu‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ uu ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ uu‐ u‐
sa sa ga ga ¦ ya ra la la ¦¦ ra ra ga la ¦ ya sa la ga
Dhātūni
√rūp √cint ¦ √viś √kŗ √budh ¦¦ · √ag √viṣ · ¦ √kal · √arh *ṣoḍ
Sūkti Saptamaḥ
Tattvaṃ, vijñāya, tattvena, ¦
yas,o’adhimuktiṃ, niṣevate |
Sa sidhyaty, anyathā, tasya, ¦
mahāniraya pātanam ||7||
Chandas Śloka
‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐u uu‐ u‐
ma ra ga la ¦ ra ra la ga ¦¦ ya ra ga la ¦ ja sa la ga
Dhātūni
*tat √jñā *tat ¦ ·√muc √sev ¦¦ ·√sidh··¦ √ay √pat
Vṛttiḥ Saptamaḥ
Na caaietad,cchaśakyate, vaktuṃ, yathā,aiete rūpaāadayās,oviṣayāḥ, kleśa prasūti hetutvād, apāya hetava, iti | (tsv7.1.1)
·
Kleśānām, ātmaāātmīya, grahaāabhiniveśa pūrva kattvāt, na rūpaāadayās,onimittam; yena‐ (tsv7.2.1)
Sūkti Aṣṭamaḥ
Ātmani, sati, parasaṃjñā, ¦
svaparavibhāgāt, parigraha dveṣau, |
Anayoḥ, sampratibaddhāḥ, ¦
sarve, doṣāḥ prajāyante ||8||
Chandas
‐uu uuu u‐‐ ¦ uuu u‐‐ u‐u ‐‐‐ ¦¦ uu‐ ‐uu ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ (21,16)
bha na ya ¦ na ya ja ma ¦¦ sa bha ga ga ¦ ma ra ga ga ||8||
Dhātūni
*ātm *sat √jñā ¦ √bhaj √grabh √dviṣ ¦¦ ·√badh ¦ ·*duṣ √ji
Vṛttiḥ Aṣṭamaḥ
Tasmād, yasya,āātma darśanaṃ, tasya,aiete kleśāḥ sambhavanti,īiti | (tsv8.1.1)
·
Yas, tu, nairātmya sātmī karaṇāt, samāsādita nairātmya rasaḥ, tasya, naaiete, tathā, bhavanti | (tsv8.2.1)
·
Yadi, punaḥ viṣayāḥ, sarvadā rāga hetava, eva tadā, kathaṃ, samviparīta jñānam, api, janayanti; (tsv8.3.1)
Aśucyādibhir ākāraiḥ, abhyāsa balāt, tena, yathā, samāropam, eva khalv, ete, vijñānam, upajanayanti | (tsv8.3.2)
·
Evaṃ, viṣayāḥ, viśiṣṭa samāropād, viśiṣṭa pariṇāmāc ca, viśiṣṭa phala niṣpattau, hetu bhāvaṃ, pratipadyanta, iti, kiṃ na iṣyate?, yathā; (tsv8.4.1)
Sūkti Navamaḥ
Parivrāṭ,1 kāmuka śunām, ¦
eka, syāt,ṃpramadā tanau |
Aśuciḥ, Kāminī bhakṣyā, ¦
iti, tisro vikalpanāḥ ||9||
Chandas Śloka
u‐‐ ‐uu u‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ | ya bha la ga ¦ ma sa la ga |
uu‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ || sa ra ga ga ¦ sa ra la ga ||9||
Dhātūni
√vraj √kam √śvi ¦ *eka·√mad √tan ¦¦ √śuc √kam √bhakṣ ¦ *tis √kḷp
Rūpāvalī
1 ms1: parivrāḍ
Vṛttiḥ Navamaḥ
Na ca ete,’api, viśiṣṭa samāropāḥ, tathā, pariṇāmāc ca, saṃsāra bandha hetukā, bhavanti, iti, trimaṇḍala pariśuddhatvād, deya Dāyaka parigrāhakaāapratilabdheḥ | (tsv9.1.1)
·
Yasmād, trimaṇḍala pariśuddheḥ, mantra mudrā pariṇāmaḥ, tasmān, mantrādibhir, āhita viśeṣaāarūpaāādayo, viṣayās, anuttaram, eva, phalaṃ, kurvanti | (tsv9.2.1)
·
Yathā, viṣa,āādikaṃ, mantrādibhiḥ, saṃskṛtya,oupabhujya, mānam, anya, deva rasāyana,āadikaṃ, phalam, āvahata, iti, tad anyayā, bālānāṃ, niyamena, pañcatvaṃ, karoti,īiti | (tsv9.3.1)
·
Evaṃ, viṣayā, api, mantra Mudrāāadhiṣṭhitā, viśiṣṭa taram, eva, phalaṃ, vikurvanti,īiti, sutarām, ava, vā,oud dhavyam | (tsv9.4.1)
Śrīparamādye
Tac, ca,ouktaṃ, Śrīparamādye :
Sūkti Daśamaḥ
rāgo, dveṣaś ca, mohaś ca, ¦
trayaaiite, viṣamaṃ, gatāḥ, |
viṣatvam, upayānty, eva, ¦
viṣamatvena, sevitāḥ |
amṛtatvaṃ, punar, ye ca, ¦
amṛtattvena, sevitāḥ ||10||
Chandas Śloka (trīṇipada)
‐‐‐ uu‐ ‐‐ ¦ u‐‐ uu‐ u‐ | ma sa ga ga ¦ ya sa la ga |
u‐u uu‐ ‐u ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ | ja sa ga la ¦ sa ra la ga |
uu‐ ‐u‐ ‐u ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ || sa ra ga la ¦ sa ra la ga ||10||
Dhātūni
√raj √dviṣ·√muh ¦ *tri √viṣ √gam |
√viṣ √yā·¦ √viṣ·√sev |
√mṛ···· ¦ √mṛ·√sev ||
Ratnakūṭasūtre
Punaś, caouktaṃ, Ratnakūṭasūtre : (tsv10.1.0)
Vṛtti Daśamaḥ
Etad, yathā, Kāśyapa | (tsv10.1.1)
Ikṣu kṣetreṣu, śāli kṣetreṣu, saṅkara kūṭa upakārī bhūto, bhavati; (tsv10.2.1)
·
Evam, eva, yo, bodhisattvasya, kleśa saṃkara kūṭaḥ, saḥ, sarva jñatāyām, upakārī bhūto, bhavati | (tsv10.2.2)
·
Tad, yathā, kāśyapa mantra uṣadhi parigṛhītaṃ, viṣaṃ, na nighātayati, evam, eva, prajñopāya samanvito, bodhisattvaḥ | (tsv10.3.1)
·
Kleśa viṣair, na vinipātyate | (tsv10.4.1)
·
Punaś caouktam ācārya Nāgārjuna pādaiḥ : | (tsv10.5.1)
·
Ācārya Nāgārjuna
Sūkti Ekadaśaḥ
vāsanā, mūla paryantāḥ, ¦
kleśās, te,’ānagha | varjitāḥ, |
kleśa pravṛtti, tas,oyāvat, ¦
tvayā,’amṛtam upārjitam ||11||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐u uu‐ u-
ra ra ga ga ¦ ma la la | ra ¦¦ ta ra ga ga ¦ ja sa la la ||11||
Dhātūni
√vas √mul √an ¦ √kliś √as √agh √vṛj ¦¦ √kliś √vṛt·· ¦ ·√mṛ √arj
Upāli Paripṛcchā Sūtre
Vṛtti Ekadaśaḥ
Punaś, ca,ouktam, Upāli Paripṛcchā Sutre : (tsv11.0.1)
·
Rāgo, bodhisattvasya, mahāsattvaāarthatāyāṃ, saṃvartate, sattvaāanurāgatvād, iti, || (tsv11.1.1)
·
Sāmagrī bhedāt, kārya, bheda darśanād, dharma nairātmyaāavabodhāc ca, na tatraāabhiniveśaḥ, kayañcid1, api, sambhavati; (tsv11.2.1)
kevalaṃ, tu,vanuttara mahāsukha phalāāavāpteḥ, naāanyat, sādhanam, asti; (tsv11.2.2)
tattair, eva, sukhair, āhāra vihāraāadibhis, tat phalam, abhimukhī kriyate, yasya, puraḥ, saraṃ, vibhavaḥ, sa sādṛśaḥ, syāt | (tsv11.2.3)
·
Katham, anyaāadṛśa,oudbhūtaḥ, tādṛśaḥ, syāt | (tsv11.3.1)
Rūpāvalī
1 TC: kathañcid
Samvara Tantra
Atas, eva,ouktaṃ, samvaratantre : (tsv11.4.1)
Sūkti Dvādaśaḥ
Ātmā, vai, sarva buddhatvaṃ, ¦
sarva śauritvam, eva, ca |
Svādhidaivata yogena, ¦
tasmād, ātmā,aieva, sādhayet ||12||
Chandas Śloka
‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u- ¦¦ ‐u‐ uu‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
ma ra ga ga ¦ ra ra la la ¦¦ ra sa ga la ¦ ma ra la ga
Dhātūni
*atm··√budh ¦·*śūr ··¦¦ √div √yuj ¦·*atm·√sādh
Sūkti Trayodaśaḥ
na yogaḥ, pratibimbeṣu, ¦
niṣiktaāādiṣu, jāyate |
bodhicitta mahāoudyogād, ¦
yoginas, tena, devatāḥ ||13||
Chandas Śloka
u‐‐ uu‐ ‐u ¦ u‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
ya sa ga la ¦ ya sa la ga ¦¦ ra sa ga ga ¦ ra ra la ga
Dhātūni
·√yuj *bimb ¦ √sic *ād √jan ¦¦ (√budh√cit) √yuj ¦ √yuj √div
Sūkti Caturdaśaḥ
Svamātmānaṃ, parityajya, ¦
tapobhir, na ca, pīḍayet |
Yathā, sukhaṃ, sukhaṃ dhāryaṃ, ¦
sambuddhas,o’ayam, anāgataḥ ||14||
Chandas Śloka
u‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u-
ya ra ga la ¦ ya sa la ga ¦¦ ja ra ga ga ¦ ma sa la ga
Dhātūni
*ātm √tyaj ¦ √tap··√pīḍ ¦¦·√sukh √sukh √dhṛ ¦ √budh·√gam
Sūkti Pañcadaśaḥ
Naāatiśaucaṃ, na niyamo, ¦
na tapo, na ca duṣkaraiḥ, |
tapaś, cārair, na niyamaiḥ, ¦
sukhair, harṣaiś ca, sidhyati ||15||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐uu u‐ ¦ uu‐ uu‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐uu u‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u- |
ra bha la ga ¦ sa sa la ga ¦¦ ya bha la ga ¦ ya ra la ga
Dhātūni
·√suc·√yam ¦ ·√tap··√kṛ ¦¦ √tap √car·√yam ¦ √sukh √hṛṣ·√sidh
Bhagavatā
Vṛttiḥ Ṣoḍaśaḥ
Yathā, bhagavatā, rūpaāadayaḥ, tan, nirjātāḥ, sukha pariṇāmanāḥ, anuttara phala hetur, uktāḥ, tathā, sparśa nirjāta sukha pariṇāmanā, api | (tsv16.1.1)
·
Yadi, āgama viruddhatvān, na bhavati,īiti, ced, āgamaḥ, sparśa viśeṣa sukha saṃsevanāt, tat phalam, āvahati,īiti | (tsv16.2.1)
·
Tatra, virodhaḥ tasya, pratiṣiddhatvād iti, cet na pratiṣedhasya, niyata viṣayatvāt | (tsv16.3.1)
·
Ye, hi, prajñopāya rahitā ātmā,āātmīya grahaāabhiniveśena, pariṇāmanān; abhijñāḥ, sparśa viśeṣaṃ, saṃsevante ; (tsv16.4.1)
·
Teṣām, avidyā, parigṛhīta mūrtīnāṃ, viṣayās, apāya hetavo, bhavanti,īiti |(tsv16.4.2)
·
Tathā caouktaṃ Bhagavatā :
Sūkti Ṣoḍaśaḥ
Bhikṣu bhāve, sthitā, ye ca, ¦
ye ca, tarka ratā narāḥ, |
Vṛddha bhāve, sthitā, ye ca, ¦
teṣāṃ, tattvaṃ na deśayet ||16||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
ra ra ga la ¦ ra sa la ga ¦¦ ra ra ga la ¦ ma ra la ga
Dhātūni
√bhikṣ √bhū √sthā ··¦ ··√tark √rat √nṛ ¦¦ √vṛdh √bhū √sthā··¦·*tat·√diś
Sūkti Saptadaśaḥ
bhagavatā, tān, prati san ¦
dhārya pratiṣedha, uktaḥ, | (tad uktaṃ ca śrīsamāje‐‐)
daśakuśalān, karma pathān, ¦
icchanti, jñāna varjitāḥ ||17||
Chandas
uuu ‐‐u u‐ ¦ ‐‐u ‐u‐ ‐u || uuu u‐,‐ uu‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
na ta la ga ¦ ta ra ga la || na ya sa ¦ ma ra la ga
Dhātūni
√bhaj·¦ √dhṛ √sidh √vac ¦¦·√kuś √kṛ √path ¦ √iṣ √jñā √varj
Vairocana
Tathā, Vairocana,āabhisambuddhāv, apy, uktam : (tsv18.1.1)
Sūkti Aṣṭādaśaḥ
Upāyai,srahitaṃ jñānaṃ, ¦
śikṣā, vā’api hi, deśitā |
Śrāvakānāṃ, mahāvīreṇaā,1¦
avatārāya teṣu, vai ||18||
Chandas Śloka
u‐‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
ya sa ga ga ¦ ma sa la ga ¦¦ ra ra ga ga ¦ ra ra la ga
Dhātūni
√ay √rah √jñā ¦ √śikṣ···√diś ¦¦·√śru (√ma√vir) ¦ √tṛ··
Rūpāvalī
1 ms1: mahāvīreṇā va tārāya
Vṛttiḥ Aṣṭādaśaḥ
Na, tu, prajñopāya parigṛhīta mūrtīnāṃ,
viśiṣṭa phalān,m veṣiṇāṃ, viśiṣṭa pariṇāmanā phalam, anubhavatāṃ,
parama artha dharma tattvaāavabodhāt,
manām, api, teṣāṃ,
tad doṣa bhāgitā bhavati; (tsv18.2.1)
·
Kin tu, mati viśeṣeṇa, samanvitāḥ,
santoṣasya, caāanuttarasya,
lābhino bhavanti,
akaluṣa, tvāc, cittasya | (tsv18.2.2)
·
Tasmād, āśaya viśeṣeṇa, kṛta eva,ā
ayaṃ, puṇya, puṇyetara, vibhāgo,
na tu, yathā, vastu, vyavasthita rūpam | (tsv18.3.1)
Āryadeva
Uktañ ca Āryadevena | ‐‐ ‐u‐ ‐‐
Sūkti Navadaśaḥ
Saṅkalpād, bodhisattvānāṃ, ¦
śubhaṃ, vā yadi, vā’aśubham, |
sarva kalyāṇatām, eti, ¦
teṣāṃ, vaśyaṃ, yato manaḥ ||19||
Chandas Śloka
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ uu‐ u- ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u-
ra ra ga ga ¦ ya sa la ga ¦¦ ra ra ga la ¦ ma ra la ga
Dhātūni
√kḷp (√budh *sat) √śubh··√śubh *kal √i √vaś·√man
Vṛttiḥ Navadaśaḥ
tena, saṅkalpa kṛteṣu, puṇyaāapuṇyeṣu,
yasya, viśiṣṭa, eva, kāraṇaāantara kṛta saṅkalpa viśeṣaḥ,
rūpaāadiṣu, sa,
tasmād, āśaya viśeṣād, viśiṣṭam, eva, phalaṃ,
tasya, avaśyam, akāmakair,
api, parair, apy, upagantavyam, iti | (tsv19.1.1)
Chandas Mātra ?? no !!
‐u‐ ‐uu ‐u‐ ‐‐ ‐u‐ uu‐ ‐u‐, u‐u u‐u ‐‐ uu‐ ‐‐ ‐uu u ‐‐, ‐uu u ‐‐ u‐u ‐uu ‐‐ ‐‐, ‐‐ uu‐ u‐u uu‐ ‐uu ‐‐ uu‐
Bhagavatā
Ata evaouktaṃ Bhagavatā:
Vṛtti Viṃśaḥ
‐ māyaoupamā dharmāḥ, adhimuktasya, sarvaoupabhogā, yujyante, iti | (tsv20.1.1)
Punaś caouktam
‐ ahaṅkārya śraddhasya, bhikṣoḥ, śraddhaāādeyam, aparibhogyam ‐ (tsv20.2.1)
Chandas
‐‐u ‐‐‐ uu‐ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐u ‐uu | u‐‐ ‐‐‐ u‐‐ ‐‐‐ uuu u‐u
ta ma sa ra ra ta bha | ya ma ya ma na ja
Dhātūni
√mā √mā √dhṛ √muc·√bhuj √yuj·|
·√kṛ *śradh √bhikṣ *śradh √bhuj
Samvara Tantra
Punaś caouktaṃ Samvaratantre
Sūkti Viṃśaḥ
ākāśa lakṣaṇaṃ sarva, ¦
ākāśaṃ ca,āapy, alakṣaṇam, |
māyaoupamaṃ ca, vai, sarva, ¦
traidhātukam aśeṣataḥ ||20||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u- ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐u uu‐ u-
ta ra ga ga ¦ ma ra la la ¦¦ ta ra ga ga ¦ ta sa la la
Dhātūni
√kāś √lakṣ·¦ √kaś··√lakṣ ¦¦ √mā up···¦ (trai√dhā) √śiṣ
Sūkti Ekaviṃśaḥ
Dṛśyate, spṛśyate ca,aieva, ¦
yathā, māyā, hi, sarvataḥ, |
Na ca,oupalabhyate, ca,aievaṃ, ¦
sarvasya jagataḥ, sthitiḥ, |
anayā mudrayā, yogī, ¦
śodhayet, bhuvana trayam || 21||
Chandas Sloka Pathyā (tripada)
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ |
u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐u uu‐ u‐ |
uu‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ uu‐ u‐ ||
Dhātūni
√dṛs √spṛś··¦·√mā··|
··√labh··¦·√gam √sthā |
·√mud √yuj ¦ √śudh √bhū tri ||
Sarvadevasamāgama Tantra
Punaś ca,ouktaṃ, Sarva deva samāgama Tantre
Sūkti Dvāviṃśaḥ
Yair, eva, mūḍhāḥ vadhyante ¦
buddhāḥ krīḍanti, tair, iha |
Sarve, sampūrṇa yogena, ¦
anyathā, yānti dīpavat ||22||
Chandas
‐‐u ‐‐‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
··√muh √vadh ¦ √budh √krīḍ··¦¦ sarv pūr √yuj ¦ ·√yā √dīp
Punaś caouktaṃ
Sūkti Trayoviṃśaḥ
Gupta loka,outtarāṃ, caryā, ¦ (śleṣa)
vicaranty, avikalpataḥ | (śleṣa)
Pramādaś ca,āanyathā jāyet ¦
vikalpas, tatra, yujyate ||23||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ uu‐ uu‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√gup √lok·√car ¦ √car √kḷp ¦¦ mād··√ji ¦ √kḷp·√yuj
Sūkti Caturviṃśaḥ
Nirvikalpena, bhāvena, ¦
sarvaāākāreṇa, sarvadā, |
Sattvam, āsthāya, niḥśaṅkaḥ, ¦
tadā, siddhy atyasaṃśayam ||24||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√kḷp √bhū ¦ sar √kṛ·¦¦ sat √sthā √śaṅk ¦ ·√sidh saṃś
Sūkti Pañcaviṃśaḥ
Sattvena, nirviśaṅkena, ¦
sarvaāavasthas,o’api, sarvadā |
Sarvaāācāra pravṛttas,o’api, ¦
na bandham, upayāsyati ||25||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐u ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐u uu‐ u‐
Dhātūni
sat √śaṅk ¦·√sthā··¦¦ ·√car √vṛt· ¦·√bandh √yās
Sūkti Ṣaḍviṃśaḥ
Niḥśeṣaāācāra sañcāro, ¦
nirvikalpena, cetasā, |
Sarvaeindriyaoupabhogena, ¦
sattvas yo, hi, na badhyate ||26||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ uu‐ u‐
Dhātūni
√śiṣ √car √car ¦ √kḷp √cit ¦¦·√ind √bhuj ¦ sat···√badh
Punaś, ca,ouktam
Sūkti Saptaviṃśaḥ
Śūnya rūpam, idaṃ, sarva, ¦
śūnyaāākāreṇa, cakṣuṣā, |
paśyatāṃ, nirvikalpānāṃ, ¦
satāṃ, niḥśaṅkatā, bhavet ||27||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ uu‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
śun √rūp·sarv¦ *śūn √kṛ √kṣu ¦¦ √paś √kḷp ¦ *sat √śaṅk √bhū
Sūkti Aṣṭāviṃśaḥ
Punaḥ, tatra, eva
Sarvāṇi, vyoma rūpāṇi, ¦
vyoma rūpeṇa, cetasā, |
bhāvanān, nirvikalpatvaṃ, ¦
niḥśaṅkatvaṃ, prajāyate ||28||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
sarv √um √rūp ¦ √um √rūp √cit ¦¦ √bhū √kḷp ¦ √śaṅk √ji
Yogināṃ kīdṛśaṃ vratam?
Punaś, ca,ouktam, yogināṃ, kīdṛśaṃ vratam
Sūkti Navaviṃśaḥ
Sas,oupāyaṃ, sarva karmāṇi, ¦
nirviśaṅkaś caret, tadā |
Nirviśaṅkena, bhāvena, ¦
vratānām, uttamaouttamaḥ ||29||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√i √kṛ ¦ √śaṅk √car·¦¦ √śaṅk √bhū ¦ √vṛ··
Tapaḥ
Tapaḥ, kim, ucyate
Sūkti Triṃśaḥ
Nirvikalpena, bhāvena, ¦
sarva karmāṇi, sarvadā |
Ācaren, nirviśaṅkena, ¦
tapasām, uttamaṃ, tapaḥ ||30||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ uu‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√kḷp √bhū ¦ sarv √kṛ·¦¦ √car √śaṅk ¦ √tap·√tap
Sūkti Ekatriṃśaḥ
Viṣayān, seva mānasya, ¦
nirvikalpena cetasā, |
Kutsāādhitaṃ na, vā cetas, ¦
tat tapo, duratikramam ||31||
Chandas Śloka Pathyā
uu‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ uu‐ u‐
Dhātūni
√viṣ √sev √man ¦ √kḷp √cit ¦¦ √kuts √dhi··√cit ¦·√tap √kram
Sūkti Dvātriṃśaḥ
Yas tu, sarvāṇi karmāṇi, ¦
prajñayā viniyojayet |
Sarva śūnya pade, yojyaṃ, ¦
tapo, hy, eṣas, mahāāātmanām ||32||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ u‐‐ uu‐ u‐
Dhātūni
··sarv √kṛ ¦ √jñā √yuj ¦¦ sarv *śūn √pad √yuj ¦ √tap··(√mah *ātm)
Sūkti Trayastriṃśaḥ
Prajñā, saṅkrānti rūpeṇa, ¦
nirvikalpena cetasā, |
niḥśaṅkās, cāra sañcāraḥ, ¦
tapas, teṣāṃ, mahāāātmanām ||33||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√jñā √kram √rūp ¦ √kḷp √cit ¦¦ √śaṅk √car √car ¦ √tap·(√mah *ātm)
Sūkti Catustriṃśaḥ
Prajñopāyaṃ, vinā’anyatra, ¦
yadi, cittaṃ ca, saṅkramet |
Niyataṃ, tat, samuddiṣṭaṃ, ¦
mahābodhi pradāyakam ||34||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ uu‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
(√jñā √i)··¦·√cit·√kram ¦¦ √yam·√diṣ ¦ (√mah √budh) √dā
Sūkti Pañcatriṃśat
Yoginām, abhiyuktānāṃ, ¦
nirvikalpaāanugāminām, |
teṣāṃ, sarvāṇi bhūtāni, ¦
vilāsaāarthaṃ ca, sṛṣṭavān ||35||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√yuj √yuj ¦ √kḷp √gam ¦¦·sarv √bhū ¦ √las √arth·√sṛj
Sūkti Ṣaṭtriṃśaḥ
Prajñā darpaṇa saṅkrāntaṃ, ¦
tad, ākāraṃ ca saṃskṛtam, |
Prajñā jātā smṛtis, teṣāṃ, ¦
nirvikalpaāātma cetasām ||36||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ uu‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√jñā √darp √kram ¦·√kṛ·√kṛ ¦¦ √jñā √jā √smṛ·¦ √kḷp *ātm √cit
Sūkti Saptatriṃśaḥ
Darpaṇa pratibimbaṃ1, ca ¦
svapnaṃ māyāṃ, ca budbudam, |
Indrajālaṃ ca, sadṛśaṃ, ¦
yaḥ, paśyet sa, prabhuḥ, smṛtaḥ ||37||
Chandas Śloka Vipulā
‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐uu u‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√dṛp *bimb·¦ √svap √mā·*bu ¦¦ (√ind √jal)·√dṛś ¦·√paś·√bhū √smṛ
Rūpāvalī
1 ms1: prativimbam
Sūkti Aṣṭātriṃśaḥ
Taḍid, gandharva nagaraṃ, ¦
vipākañ ca,aieva, saṃskṛtam, |
tadā, kāraṃ, prapaśyanti, ¦
tasya,āayattāḥ, prajāḥ, smṛtāḥ ||38||
Chandas Śloka Vipulā
u‐‐ ‐uu u‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
(*gandh *nag) ¦ √pā··√kṛ ¦¦·√kṛ √paś ¦·√yam √jan √smṛ
Vṛttiḥ Aṣṭātriṃśaḥ
Ity uktam | (tsv38.1.1)
·
Tena, na kasyacit, sthitir asti,
yatra,āabhiniveśaḥ, syāt | (tsv38.2.1)
·
“Yadā, ca,aievaṃ, bhūtair, api, māyaoupamaiḥ, bhāvair,
viśiṣṭa saṃbhoga sañjāta sukha sparśa ‐ pariṇāmata,
na yā, kiñcid, viśiṣṭa phalaṃ, prāpyate, (tsv38.3.1)
tadā, kiṃ naeiṣyate?”,
na hi, ete sthirāḥ, svabhāvataḥ,
kin, tv, avabhāsa mātra lakṣaṇāḥ | (tsv38.3.2)
·
Yadi, ete, viśiṣṭa bhāvanā,āabhyāsa balād, viśiṣṭa sukha saumanasya,āādika kāryeṣu, āryaāanuttara phalā,āavāpti, hetu bhāvaṃ, pratipadyante,
tadā, na kaścid, doṣaḥ | (tsv38.4.1)
Śrīparamādya
Tathā, ca,ouktaṃ, śrīparamādye (tsv39.1.1)
Sūkti Navatriṃśaḥ
Ātmā, vai, sarva buddhatvaṃ, ¦
sarva śauritvam, eva ca, |
svādhidaivata yogena, ¦
tasmād, ātmā,aieva, sādhayet ||39||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ uu‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
*ātm··√budh ¦·*śūr··¦¦ √div √yuj ¦·*ātm·√sādh
Sūkti Catvāriṃśaḥ
Duṣkarair, niyamais tīvraiḥ, ¦
mūrtiḥ, śuṣyati, duḥkhitā, |
Duḥkhād, vikṣipyate, cittaṃ, ¦
vikṣepāt, siddhir, anyathā ||40||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√kṛ √yam tīv ¦ √mūrch √śuṣ *duḥkh ¦¦ *duḥkh √kṣip √cit ¦ √kṣip √sidh·
Sūkti Ekacatvāriṃśaḥ
Mano mūrti dṛḍhatvāc, ca, ¦
sarva saukhyaṃ, dṛḍhī bhavet |
Duḥkhaiś, calatvam, āyāti ¦
nirodhaṃ, vā,āapi, gacchati ||41||
Chandas Śloka Pathyā
u‐‐ uu‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√man √mūr √dṛṃh·¦·√sukh √dṛṃh √bhū ¦¦ *duḥkh √cal √yā ¦ √rudh··√gam
Laukika Lokottara Vajra Tantra
Punaś, ca,ouktaṃ, laukika lokaouttara vajra tantre
Sūkti Dvācatvāriṃśaḥ
Sukhena, labhyate siddhir, ¦
na siddhiḥ, kāya tāpanaiḥ |
Yasmāt, samādhi sambhūtaṃ, ¦
buddhatvaṃ, sarva saukhya taḥ ||42||
Chandas Śloka Pathyā
u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√sukh √labh √sidh ¦·√sidh √ci √tap ¦¦·√dhā √bhū ¦ √budh·√sukh·
Sūkti Trayaścatvāriṃśaḥ
Anāhāraāādibhis, tīvrais, ¦
stathā,āanyaiś, ca, tṛṣāāādibhiḥ |
Kāya tāpād, adhivikṣepo, ¦
vikṣepāt, siddhir, anyathā, |
Hīna, sattvā na sidhyanti ¦
duṣkarās, tena, kīrtitāḥ ||43||
Chandas Traya Śloka Pathyā
u‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ uu‐ u‐
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√hṛ *ād tīv ¦ √sthā··√tṛṣ |
√ci √tap √kṣip ¦ √kṣip √sidh·|
√hā *sat·√sidh ¦ √kṛ·*kīr ||
Śrīsamāja Tantra
Punaś ca,ouktaṃ, Śrīsamāja tantre
Sūkti Caturcatvāriṃśaḥ
duṣkarair, niyamaiḥ, kaṣṭaiḥ, ¦
seva māno, na sidhyati |
sarva kāmaoupabhogais, tu, ¦
sevayañca1āaśu, sidhyati ||44||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√kṛ √yam √kaṣ ¦ √sev √man·√sidh ¦¦·√kam √bhuj·¦ (√sev √añc) aś √sidh
Rūpāvalī
1 ms1: sevayaṃścāśu
Sūkti Pañcacatvāriṃśaḥ
Bhikṣāśinā, na japtavyaṃ, ¦
na ca, bhaikṣya ratir, bhavet |
Japen, mantram, abhinnāāaṅgaṃ, ¦
sarva kāmaoupabhoga kṛt ||45||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ uu‐ uu‐ u‐ ¦¦ u‐‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
(√bhikṣ √aś)·√jap ¦··√bhikṣ √rat √bhū |
√jap √man √jñā √aṅg ¦·√kam √bhuj √kṛt ||
Sūkti Ṣaṭcatvāriṃśaḥ
Kāya vāk citta sausthityaṃ, ¦
prāpya, bodhiṃ, samaśnute |
Anyathā,’akāla maraṇaṃ, ¦
pacyate, narake, dhruvam ||46||
Chandas Śloka Vipulā
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐uu u‐ ¦ ‐u‐ uu‐ u‐
Dhātūni
√ci √vac √cit √sthā ¦ √āp √budh √aś ¦¦·√kal √mṛ ¦ √pac *nṛ √dhru
Vṛtti Ṣaṭcatvāriṃśaḥ
Vṛtti 46.1
Tena, prakṛti prabhāsvara · sphaṭikaoupala sadṛśe, manasi, rūpaāādibhir, āhita saṃskāra viśeṣa sukha saumanasya, lakṣaṇaḥ saḥ, (tsv46.1.1)
tatra, prajñopāya parigṛhītasya,āabhyāsa viśeṣa balāt, prakarṣa paryanta rūpatām, āsādayed, iti | (tsv46.1.2)
Vṛtti 46.2
Tad, yathā, prajñā,āādi śilpa kalā·dayaḥ | (tsv46.2.1)
Vṛtti 46.3
Śabda,āādi viṣaya·āanubhava sañjāta·saṃskāra viśeṣa·tas,oyogi jñānam, (tsv46.3.1)
asakṛd, bhāvanā,āabhyāsa sām arthyāt, samāhita parama·śāśvata svabhāvaṃ, (tsv46.3.2)
bhāvanā, prakarṣa paryanta·māyāt | (tsv46.3.3)
Vṛtti 46.4
Svasiddhānte, sugataāādīnām, iva, loke, ca, kāma śoka·bhayaounmāda·āādivat | (tsv46.4.1)
Vṛtti 46.5
Sparśaāādi janita sukha saumanasya,āādayaś ca, bhāvyante, (tsv46.5.1)
tasmāt, te,’api, parama viśeṣa śālina, iti, svabhāva viruddhaoupalabdhiḥ | (tsv46.5.2)
Vṛtti 46.6
Iha,āapi, duḥkhaāādi viruddhaṃ, sukha saumanasya,āadilakṣaṇaṃ, kāryam, (tsv46.6.1)
tac ca,āabhyāsa balāt, sātmībhāvam, āsādya, mānam, upalabhyate, (tsv46.6.2)
yadā, tadā, tad viruddhaṃ, duḥkha daurmanasya,āādikaṃ, nivartayati, (tsv46.6.3)
svaguṇa vyūha, ca, ḍhaukate | (tsv46.6.4)
Vṛtti 46.7
Tena, tad atra, sāmagrī bhāvana, tayā, vyavasthitaṃ, tad, viruddhasya, duḥkhaāāder, avakāśam, apākaroti | (tsv46.7.1)
Vṛtti 46.8
Tad, yathā, ‐ śītaāādi viruddham, uṣṇaāādikam, upalabhya, mānaṃ, śītaāādya bhāvaṃ, pratipādayati, (tsv46.8.1)
yena,aiekatra sthāne, parasparaṃ, na viruddham upalabhyate, (tsv46.8.2)
evam anayor, api, sukha duḥkhayor, na ca,aiekatra santānaāātmani, katham, api, sambhavaḥ, (tsv46.8.3)
tad, viruddhatvāt, tasya, tena, sukha saumanasya,āādi sātmī karaṇe, naaieva, duḥkhaāādīnāṃ, katham, api, sambhāvanī yatām, āropayati, (tsv46.8.4)
iti, yuktam, uktam, ‐ svabhāva viruddhaoupalabdhiḥ, tad, rūpaāābhāvaṃ, pratipādayati | (tsv46.8.5)
Vṛtti 46.9
Prakarṣa paryanta gamane, abhyāsa viśeṣo, hetuḥ, prajñā śilpa kalāāādivat, (tsv46.9.1)
tad, viśeṣa viruddhaoupalabdheḥ, ity, avaboddhavyam | (tsv46.9.2)
Vṛtti 46.10
Kiñ ca, bhāvya mānānām, api, yadi, viśeṣāṇāṃ, tāvad, api, nivṛttir iṣyate, (tsv46.10.1)
tadā, pṛthvī kṛtsnā,āādikam, api, bhāvanā, prakarṣa paryanta vartināṃ, (tsv46.10.2)
tathā,aieva, nivṛttim, āpādayed, iti | (tsv46.10.3)
Vṛtti 46.11
Na ceṣyate, yasmād, ye, prakarṣa paryanta vartitayā, svātma lābha bhāvāḥ, (tsv46.11.1)
na teṣām, āvartanam, yathā, pṛthvī kṛtsnā,āādayaḥ | (tsv46.11.2)
Vṛtti 46.12
Labdhaāātma lābhāḥ, svaviśeṣaāāśritāḥ, sukha saumanasyaāādayaḥ, (tsv46.12.1)
tasmāt, te,’api, na vyāvartante, vyāvṛttau, kāraṇaāabhāvāt | (tsv46.12.2)
Vṛtti 46.13
Ye, tu, doṣaāādayo, vyāvṛtti bhāginaḥ, teṣāṃ ca, tadānīṃ, nāyaṃ, bhāvaḥ | (tsv46.13.1)
Vṛtti 46.14
Tad, anuduḥkhaoudbhavas,o’api, na syāt, prakarṣa paryanta gamane, (tsv46.1̇4.1)
tan, na sambhavati, anyathā, mokṣaāanantaram, api, saṃsāraḥ, (tsv46.14.2)
syād, iti, na ceṣyate, prayujyate ḥ vā | (tsv46.14.3)
Vṛtti 46.15
Ye mokṣaṃ, prāptasya, saṃsāraoutpatti, neṣyante, eva, te,’api, tadānīṃ, kāraṇā, bhāvād, avidyā, vāsanāyā, vinivṛttāḥ | (tsv46.15.1)
Vṛtti 46.16
Parārthena, yā samutpattir, na sā sāṃsārikī, pūrva praṇidhānaāaye,1śasām, arthyena, tatra, pravṛtteḥ, na vāsanā, sām arthyāt | (tsv46.1̇6.1)
1 ms1: ave ?, ca aya > aye |
Vṛtti 46.17
Tena, yathā, mokṣaāanantaraṃ, saṃsāraḥ, (tsv46.17.1)
na tathā, sukha prakarṣa paryanta gamanaāanantaraṃ, duḥkhaṃ, cittasya,ā api, na jāyate, (tsv46.17.2)
prakṛti pariśuddhatvāt, tad, eva, mecaka maṇi sadṛśam | (tsv46.17.3)
Vṛtti 46.18
Tataḥ yena, yena vāsyate tatra, tatra ca,āabhyāsa balād, viśiṣṭatara svabhāvam, āviṣkaroti, aparāvṛtti dharmatā, lakṣaṇam |(tsv46.18.1)
Ata,seva,ouktam
Sūkti Saptacatvāriṃśaḥ
Yena, yena hi, bhāvena, ¦
manaḥ saṃyujyate, nṛṇām |
tena, tanmayatāṃ, yāti, ¦
viśva rūpo, maṇir, yathā ||47||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ uu‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ uu‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
···√bhū ¦ √man √yuj *nṛ ¦¦ ··√mā √yā ¦ √viś √rūp maṇ·
Vṛtti Saptacatvāriṃśaḥ
Vṛtti 47.1
Tena, sarvam, etad viśiṣṭa pariṇāma nayā, pariṇāmya māne, viśiṣṭa phalāāāvāhakaṃ bhavati, iti | (tsv47.1.1)
Vṛtti 47.2
Tena, na kiñcit, nāmya pariṇāmaṃ, nāma | (tsv47.2.1)
Vṛtti 47.3
Pūrva karmaāāvedha·sām arthyāc, ca tathā,aieva, tad bhavati,īiti, (tsv47.3.1)
anyathā, viśiṣṭa pariṇāmanā vyarthā, sarvatra, ca, aviśvasanīyā, syāt | (tsv47.3.2)
Tathā, ca,ouktaṃ, jinajananyām ‐ (vṛtti 47.4)
Vṛtti 47.5
Punar, aparaṃ, subhūte | (tsv47.5.1)
Vṛtti 47.6
Bodhisattvo, mahāsattvo, divyaāanulepanāni, dadāti, tathāgateṣu, tathāgata caityeṣu, vā | (tsv47.6.1)
Vṛtti 47.7
Tasya,aievaṃ, bhavati, anena, kuśala mūlena, anuttarāṃ, samyaksambodhim, abhisambuddhe, (47.7.1)
tatra, buddha kṣetreṣu, sarva sattvānāṃ, divyāḥ, sparśa viśeṣāḥ, abhiniṣpadyantām | (47.7.2)
Vṛtti 47.8
Iti, pariṇāmanā, bhavet | (47.8.1)
Vṛtti 47.9
Punar, aparaṃ, subhūte | (tsv47.9.1)
Vṛtti 47.10
Bodhisattvasya, mahāsattvasya,aievaṃ, bhavati, manoratha saṅkalpena,ai (tsv47.10.1)
eva, iṣṭān, pañcakāma guṇān, buddhānāṃ, bhagavatāṃ, śrāvaka saṅghānāṃ, sarva sattvānāṃ ca,oupanāmayeyam | (47.10.2)
Vṛtti 47.11
Tasya ai evaṃ, sañjānata evaṃ, bhavati, (tsv47.11.1)
‐ anena, kuśala mūlena, mama buddha kṣetre, anuttarāṃ, samyaksambodhim, abhisambuddhasya, śrāvaka saṅghasya, sattvānāṃ ca, manoratha ‐ (tsv47.11.2)
saṅkalpena, ai eva, iṣṭāḥ kāma guṇāḥ, prādurbhavantu | (tsv47.11.3)
Vṛtti 47.12
Punar aparaṃ subhūte | (tsv47.12.1)
Vṛtti 47.13
Bodhisattvā, mahāsattvāḥ, sarva sattvaiḥ sārddha samyaksambuddhebhyo, vā, pañca kāma guṇa dānaṃ, dadāti, evam, ādi | (tsv47.13.1)
Vṛtti 47.14
Itaś ca, vāsanā, vedha sām arthyād, evaṃ, dṛṣṭa kāryeṣu, vartate | (47.14.1)
Vṛtti 47.15
Mātuluṅgaāādi phalaṃ, loke, yathā, lākṣā,āādi sekād, ukta, rūpam, (tsv47.15.1)
tathā ca,āasya, citasya, bāhya sparśaāādi sevanāt, (tsv47.15.2)
tad, eva, sukhaāādikaṃ, saṃskāra viśeṣa prativedhā, hita viśeṣatvāt, (tsv47.15.3)
punaḥ tatra,aieva, abhimukhī bhavati | (tsv47.15.4)
Vṛtti 47.16
Tad, anuraktatvāc, cittasya tad, rañjitaṃ, ca tatra,aieva, dṛḍhī, bhavati | (tsv47.16.1)
Vṛtti 47.17
Tad, api, yathā, dhattūra karpāsa vīja dāḍimaāādīnāṃ, kāraṇaāantarair, āhita viśeṣaṃ, (tsv47.17.1)
tatra, tathā,aieva, phalaṃ pratīyate, āhita sām arthyāt | (tsv47.17.2)
Vṛtti 47.18
Evaṃ, cittam, api, sparśaāādi nirjāta sukha saumanasya,āadiviśeṣaṃ, (tsv47.18.1)
tad uttaraouttara viśiṣṭa phalaāāvāhakaṃ, bhavati | (tsv47.18.2)
Vṛtti 47.19
Tat, pratipakṣa yānān, abhiniviṣṭatvāt, na pratipakṣaoudayaḥ, tad, vimukhatvāt, sukhitvāc ca, | (tsv47.19.1)
Tathā, śrīparamādye, pradarśitaṃ, bhavati ‐ (tsv47.19.2)
sarva duḥkha daurmanasya,āādibhyas,o’avakāśo na, deva, | deyaḥ ||47|| (tsv47.19.3)
Sarvadevasamāgama Tantre ‐
Punaś, caouktaṃ, sarvadevasamāgama tantre ‐
Sūkti Aṣṭācatvāriṃśaḥ
Suraāasurāṇāṃ, bhūtānāṃ, ¦
pratibodhir, na vidyate |
Kīrtayan, tena, sarvaāaṅgam, ¦
ānandaṃ, ca,oupabhuñjate ||48||
Chandas Śloka Vipulā
u‐u ‐‐,‐ ‐‐ ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦
Dhātūni
√sur √bhū ¦ √bhū·√vid ¦¦ √kīrt··√aṅg ¦ √nand·√bhuj |
Sūkti Navacatvāriṃśaḥ
Atas, tena,āatigacchanti ¦
nirvāṇaṃ, dīpā, yathā |
Nirvāṇaāagnir, mahāghoro, ¦
bhasmāni,yapi, na muñcati ||49||
Chandas Śloka Pathyā
u‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐‐()u ‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐u uu‐ u‐
Dhātūni
··√gam ¦ √vā √dīp·¦¦ √vā √ag *ghor ¦ √bhās··√muc
Sūkti Pañcāśattamaḥ
Na tatra, tattvaṃ vidyate, ¦
naeindriyaāarthā, na dhātavaḥ, |
Na manaś ca,aiettakaṃ, naāapi, ¦
naāahaṅkāro, na dhīr, api ||50||
Chandas Śloka ?
u‐u ‐‐‐ u‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ uu‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
··tat √vid ¦·√ind √arth·√dhā ¦¦·√man ···¦·(·√kṛ)·√dhī·
Sūkti Ekapañcāśattamaḥ
na ca sattvaṃ, na ca prajñā, ¦
na cittaṃ, naaieva, kiñcit, |
suṣuptaāavasthitaāakāraṃ, ¦
nirvikalpaṃ, nirātmakam ||51||
Chandas Śloka Pathyā
uu‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ ()‐ ¦¦ u‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
··*sat··√jñā ¦ ·√cit···¦¦ √svap √sthā √kṛ ¦ √kḷp *ātm
Laukika Vigraha
suṣuptasyaāavasthitasya,āakāraṃ (ts51.3[cp.ns])
Sūkti Dvāpañcāśaḥ
na saṃjñā, na ca ceṣṭā, tu, ¦
na rūpaṃ, na guṇaḥ, kvacit, |
nirvāṇaṃ, tat, samuddiṣṭaṃ, ¦
mokṣaṃ, tu, niṣkalaṃ bhavet || 52||
Chandas Śloka Pathyā
u‐‐ uu‐ ‐u ¦ u‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐u ‐u‐ u‐
Dhātūni
·√jñā··√ceṣṭ·¦·√rūp·*guṇ·¦¦ √vā·√diṣ ¦ √muc·√kal √bhū
Sūkti Trayaḥpañcāśaḥ
Jñātvā, saṃsāra bhāvasya, ¦
niḥsvabhāva svabhāvatām, |
tadā, prabuddho, vijñeyo, ¦
nirvāṇaṃ, yadi, naeicchati ||53||
Chandas Śloka Vipulā
‐‐u ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ u‐u ‐‐,‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐
Dhātūni
√jñā √sṛ √bhū ¦ √bhū √bhū ¦¦ √budh √jñā ¦ √vā √iṣ
Laukika Vigraha
saṃsāraḥ, bhāvasya (ts53.1[cp.gs])
niḥsvabhāvaḥ, svabhāvatāyāḥ (ts53.2[cp.as])
Sūkti Catuḥpañcāśaḥ
Jñātvā, sad bhāvas, ārūpyaṃ ¦
niḥsvabhāva svabhāvatām |
Nirvāṇaṃ, yaḥ prapadyeta, ¦
vinā siddhiṃ, na vīryavān ||54||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√jñā *sat √bhū √rūp ¦ √bhū √bhū ¦¦ √vā·√pad ¦·√sidh·√vīr
Laukika Vigraha
niḥsvabhāvaḥ, svabhāvatāyāḥ (ts54.2[cp.as])
Sūkti Pañcapañcāśaḥ
Na kṛta, naāaśaś, caāanyo, ¦
jāyate, hīna cetasaḥ |
Yaḥ, parāṃ bodhim, āsādhya, ¦
vinā siddheḥ, prahīyate ||55||
Chandas Śloka Pathyā
uuu ‐()‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ uu‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
·√kṛ·√aś··¦ √jī·√cit ¦¦·*par √budh √sādh ¦·√sidh √hā
Sūkti Ṣaṭpañcāśaḥ
Kiṃ, tena, na kṛtaṃ pāpaṃ, ¦
caureṇa,āātmaāapahāriṇā, |
buddhaāātmanaḥ, śarīrasya, ¦
siddhiṃ, saukhyair, na pūrayet ||56||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐u uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
···√kṛ √pā ¦ √curṇ *ātm √hṛ ¦¦ √budh *ātm √śṛ ¦ √sidh √sukh·√pūr
Laukika Vigraha
apahāriṇā ātmani (ts56.2[cp.is])
ātmanaḥ buddhaḥ (ts56.3[cp.ns])
Sūkti Saptapañcāśaḥ
Na tasya, vidyate vīryaṃ, ¦
na ca sattvaṃ, pratiṣṭhitam |
Yaḥ parāṃ, bodhim, āsādya, ¦
nirvāṇaṃ, yātya, siddhitaḥ ||57||
Chandas Śloka Pathyā
u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
··√vid √vīr ¦··*sat √sthā ¦¦·par √budh √sād ¦ √vā·√sidh
Sūkti Aṣṭapañcāśaḥ
naāanyo, hīna taras, tasmāt, ¦
naāanyaḥ, syād, durjano janaḥ, |
yaḥ, parāṃ, bodhim, āsādya, ¦
tyajate svaśarīrakam ||58||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ uu‐ uu‐ u‐
Dhātūni
··√hā √tṛ·¦···√jan √jan ¦¦·*par √budh √sād ¦ √tyaj √śṛ
Sūkti Navapañcāśaḥ
Tad vīryaṃ, sarva vīryāṇāṃ, ¦
yaḥ, pravuddhvā, pravartate, |
sarvaeindriyaoupabhogeṣu, ¦
rataḥ sanna,ā’api, badhyate ||59||
Chandas Śloka Pathyā
‐‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
·√vīr·√vīr ¦·√dhū √vṛt ¦¦·√ind √bhuj ¦ √ram √san √badh
Vimuktisamudyātana Tantra
punaś ca,ouktaṃ, vimuktisamudyātanatantre ‐
Sūkti Ṣaṣṭitamaḥ
Naāasti, tattva vrataṃ, puṃsāṃ, ¦
mahā phala·pradaṃ, yataḥ, |
Kvacic, cittaāadhimuktānāṃ, ¦
vāsanā tyajyate, katham ||60||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐u ‐u‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
·√as tat √vṛ √pums ¦ √mah √phal √da √yam ¦¦·√cit √muc ¦ √vas √tyaj·
Sūkti Ekaṣaṣṭitamaḥ
Na tena, śodhitaṃ cittaṃ, ¦
yoga tantra vrata·sthitam, |
Kevalaṃ, bhinna dṛṣṭitvāt, ¦
prabuddhaḥ,o’api, vinaśyati ||61||
Chandas Śloka Pathyā
u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ uu‐ u‐
Dhātūni
··√śudh √cit ¦ √yuj √tan √vṛ √sthā ¦¦ ·√bhid √dṛṣ ¦ √budh·√naś
Sūkti Dvaṣaṣṭitamaḥ
na kṛta, ghnatas, tv, anye, ¦
ye, prabodhiṃ, gatā narāḥ |
dīpavad, yānti, nirvāṇaṃ, ¦
na siddhim, anubhuñjate ||62||
Chandas Śloka Pathyā
uu‐ u‐‐ ‐() ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐u uu‐ u‐
Dhātūni
·√kṛ √han··¦·√budh √gam √nṛ ¦¦ √dīp √yā √vā̄ ¦·√sidh √bhuj
Sūkti Trayaḥṣaṣṭitamaḥ
Naāanyaḥ, sattvena, rahitaḥ, ¦
svaśarīrasya, jāyate |
Vipratyakṣa kāmaś, ca, ¦
nirvāṇaṃ, yaḥ prapadyate ||63||
Chandas Śloka Vipulā
‐‐‐ ‐uu u‐ ¦ uu‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ u‐‐ u() ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
··*sat √rah ¦ √śṛ √ji ¦¦ √īkṣ √kam·¦ √vā·√pad
Sūkti Catuḥṣaṣṭitamaḥ
Prabuddha kāraṇāc, caeiha, ¦
nirvāṇaṃ, ye narā gatāḥ |
Sukhaāanantān, parityajya, ¦
siddham, iṣṭaṃ phalaṃ, tadā ||64||
Chandas Śloka Pathyā
u‐u ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
√budh √kṛ··¦ √vā·√nṛ √gam ¦¦ √sukh *ant √tyaj ¦ √sidh √iṣ √phal·
Punaś caouktam ‐
Sūkti Pañchaṣaṣṭitamaḥ
Pāradaś caāagni,ḥ saṃyogād, ¦
yathā, bhāvaṃ prapadyate |
Dahyate, dṛśyate naaieva, ¦
gacchat, nas,odhūmas, eva vā ||65||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
pār·√ag √yuj ¦·√bhū √pad ¦¦ √dah √dṛś··¦ √gam · √dhūm··
Sūkti Ṣaṭṣaṣṭitamaḥ
Gomayaāādhāra yogena, ¦
yathā, saṃgṛhyate punaḥ |
Jñānam, evaṃ, vijānīyāt, ¦
mahāmudrā, samaṃ, tathā ||66||
Chandas Śloka Pathyā
‐u‐ ‐u‐ ‐u ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐u‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
go √dhṛ √yuj ¦·√grah·¦¦ √jñā·√jan ¦ (√mah √mud)··
Vṛtti Ṣaṭṣaṣṭitamaḥ
Vṛtti 66.1
Prayogaś ca ‐ ye,
ye, prāpta prakarṣa paryantāḥ,
na te, vyāvartante | (tsv66.1)
Dhātūni
√yuj···√āp √kṛṣ ant··√vṛt
Vṛtti 66.2
Tad, yathā, mokṣaāādayaḥ | (tsv66.2)
Dhātūni
··√muc *ād
Vṛtti 66.3
Prakarṣa paryanta kāraṇa svarūpāḥ,
sukha saumanasyaāādayaḥ,
iti, svabhāva hetuḥ | (tsv66.3)
Dhātūni
√kṛṣ *ant √kṛ √rūp √sukh √man *ād √bhū √hi
Laukika Vigraha
prakarṣe, svarūpāḥ paryantāḥ, kāraṇasya (tsv66.3.1[cp.np])
saumanasya sukhaḥ, ādayaḥ (tsv66.3.2[cp.np])
Vṛtti 66.4
itaraś ca ‐
ye hi, bhāvyante te,
bhāvanāāabhyāsa sām arthyāt,
samāhita parama prakarṣa paryanta vartino,
bhavanti,
yathā ‐ prajñā śilpa kalāāādayaḥ | (tsv66.4)
Dhātūni
ita·,··√bhū·, √bhū √ās √sām √arth,
√hi *par √kṛṣ *ant √vṛt, √bhū,·√jñā śilp √kal *ād
Laukika Vigraha
samāhita Parama Prakarṣe, Paryanta vartinaḥ tsv66.4.4[<te][a.cp.np]
śilpa Kalā, prajñāyāḥ, ādayaḥ tsv66.4.6[cp.ns]
Vṛtti 66.5
bhāvyante ca,
prajñopāya parigṛhītāni,
sparśa viśeṣa nirjātāni,
sukha saumanasyāni,
tasmāt, tāny api,
parama prakarṣavanti,
bhavanti | (tsv66.5)
Dhātūni
√bhū·, (√jñā √i) √gṛh, √spṛś √śiṣ √jan,
√sukh √man,···, *par √kṛṣ √bhū
Vṛtti 66.6
Svabhāva hetur, eva | (tsv66.6)
Dhātūni
√bhū √hi
Vṛtti 66.7
tad atra,āapi,
prakarṣa paryanta gamana mātraāanubandhi,
sātmī karaṇaṃ,
tac ca,āabhyāsa viśeṣa balād,
apunar, āvṛtti dharma tāmasā,āavāsādayati |
(tsv66.7)
Dhātūni
√kṛṣ *ant √gam √ma √bandh, *atm √kṛ,··√ās √śiṣ bal,·√vṛ √dhṛ √tam, √sad
Laukika Vigraha
prakarṣasya paryantasya, gamanam mātram, anubandhiḥ, sātmī karaṇaṃ (tsv66.7.2[cp.ns])
Vṛtti 66.8
na punas tad, anyena, kenacid, api, vyāvartate,
tat, svabhāvatām, upagataḥ | (tsv66.8)
Dhātūni
···any √vṛt,·√bhū √gam
Vṛtti 66.9
Tad, yathā, kāṣṭhādau, agni dāhitā viśeṣā,
na tad, vyāvartante,
dāhaāadilakṣaṇaṃ, tasya,ā
apunar, bhāva dharmitvāt | (tsv66.9)
Dhātūni
··kāṣ ad √ag √dah √śiṣ, ··√vṛt, √dah √lakṣ, √bhū √dhṛ
Atas evaouktam ‐
Sūkti Saptaṣaṣṭitamaḥ
Na punar, dāha taḥ, kiñcid, ¦
vikāra jananaṃ, kvacit, |
Viparyayāt, punaḥ kiñcid, ¦
yathā, kāṣṭha suvarṇayoḥ1 ||67||
Chandas Śloka Pathyā
uu‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐u uu‐ u‐ ¦¦ u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ uu‐ u‐
Dhātūni
··√dah··¦ √kṛ √jan·¦¦ √i··¦·√kaṣ √varṇ
Vṛtti
1TC: agniḥ, sukara duṣkara dvimukham, kāṣṭhe, bhāvati
Vṛtti Saptaṣaṣṭitamaḥ
Vṛtti 67.1
Hemaāādau, agni kṛta viśeṣaḥ,
tat, santāna vyāvṛttau,
tad, viparīta kāraṇa taḥ
tat, svabhāva bhāvaṃ, sampāditaḥ
yathā, agnijalaāādiḥ | (tsv67.1)
Dhātūni
√hi ād √ag √kṛ √śiṣ, ·√tan √vṛt, ·√i √kṛ·, ·√bhū √pad, ·(√ag √jal) ād
Vṛtti 67.2
Akhila huta suvarṇasya,
asya,āapi, anya, eva,
kaṭhina svabhāva·āadhyāsita viśeṣaḥ sañjāyate,
svabhāvaāadhivāsita·viśeṣaāantara, utpadyate | (tsv67.2)
Dhātūni
*khil √hu √varṇ, ····, √kath √bhū √as √śiṣ √jan, √bhū √vas √śiṣ *ant √pad
Vṛtti 67.3
tad, atra, cetasi,
viṣayaoupabhoga sañjāto,
harṣaāātma·viśeṣaḥ | (tsv67.3)
Dhātūni
··√cit, √viṣ √bhuj √jan, √hṛṣ *āt √śiṣ
Vṛtti 67.4
tad uttaraouttaraṃ,
tasya,aieva, kāraṇasya,
saṃsevanena,
parāṃ niṣṭhām, āsādya,
mānasya, na vyāvṛttiḥ,
buddhes, tat, pakṣa pātāt |
(tsv67.4)
Dhātūni
···,··√kṛ, √sev,·√sthā √sād,
√man·√vṛt, √budh·√pakṣ √pat
Vṛtti 67.5
Yena, buddhir, hi,
tad, anuraktā satī, samāsādita guṇā,
ca tad, eva, kāraṇam,
ādatte, tad, viparīte ca vimukhyān,
na, kathañcid, vyāvartate | (tsv67.5)
Dhātūni
·√budh·,·√rak *sat √sād *guṇ,
···√kṛ, √dā·√i·*mukh··,
√vṛt
Vṛtti 67.6
Yathā ca, yatra yatra,
prakarṣa Paryanta gamanaṃ,
tatra tatra,
sātmī bhāvaḥ,
tad, yathā -,
śrotriyasya, jāti bhāvaāādau1,
bhāvanā, vaśāt, nairghṛṇyam | (tsv67.6)
Dhātūni
····, √kṛṣ *ant √gam,
··, *ātm √bhū,
··, √śru·√jan √bhū *ād,
√bhū √vaś √ghṛ
Rūpāvalī
1 ms1: śrotriya sya jātibhāvādau?
Vṛtti 67.7
Tad yathā ‐ (67.7.1)
kasyacit, śrotriyasya, (67.7.2)
mahā vrata dhāriṇo, nairghṛṇyaṃ, bhāvanā, (67.7.3)
sātmī karaṇāt, tat, sāmyam, āsādayati (67.7.4)
tac ca, svasaṃvedyaṃ, (67.7.5)
sukha saumanasyaāādi·sarva santāna varti·svasaṃvedana pratyakṣaṃ, (67.7.6)
siddhaṃ, tad, api tatra,aieva, (67.7.7)
bhāvanā, yoga sām arthyād, (67.7.8)
avicchinna pravāhaṃ, vartate | (67.7.9) (tsv67.7)
Dhātūni
1··, 2·√śru, 3 √mah √vṛ √dhṛ √bhū,
4 *ātm √kṛ·√sām √sād, 5··√vid,
6 √sukh √man ād·√tan √vṛt √vid √akṣ,
7√sidh····, 8 √bhū √yuj √sām √arth,
9 √chid √vah √vṛt
Laukika Vigraha
sukha saumanasya ādeḥ,
sarva santāna vartinā,
svasaṃvedana pratyakṣam
(bhavati) - (tsv67.7.6) [cp.ns]
Vṛtti 67.8
Pravāha viccheda·kāraṇāāābhāvāt, (67.8.1)
duḥkhaāādi·pravāha vicchiti kāraṇāni, (67.8.2)
naṃ, saṃvidyante | (67.8.3)
Dhātūni
√vāh √ched √kṛ √bhū
*duḥ *ād √vāh √chid √kṛ
√na √vid
Laukika Vigraha
pravāhasya ca vicchedasya, kāraṇā, ābhavāt (tsv67.8.1) [cp.abs]
duḥkha ādiḥ, vicchityā, pravāhasya, kāraṇāni (tsv67.8.2) [cp.ap]
Vṛtti 67.9
Na hi, duḥkhaāādīni, hita rūpatayā,’ (tsv67.9.1)
avagamya, kenacit prekṣāvatā, tyajyante, (tsv67.9.2)
na ca punas, tad utpati kāraṇam anviṣyate, (tsv67.9.3)
prekṣāvān kvacid, anyathā, (tsv67.9.4)
prekṣāvān, na syāt, tad anyo, matta kādivat | (tsv67.9.5)
Dhātūni
··*duḥ *ād √hi √rūp, √gam·√īkṣ √tyaj,
····√pat √kṛ √iṣ, √īkṣ··,
√īkṣ····√mat √kāt
Vṛtti 67.10
Tena, āstāṃ, tāvat, (tsv67.10.1)
prakarṣa paryanta gamanam, (tsv67.10.2)
kintu, kiñcin, mātra sevanena,āapi, (tsv67.10.3)
buddhis, taddhitaāanubandhitvāt, (tsv67.10.4)
tad viparīta kāraṇaāartham, (tsv67.10.5)
iha, katham, api, na sañjāyate | (tsv67.10.6)
Dhātūni
·√ās ¦ √kṛṣ *ant √
··√mā √sev·¦ √budh *tad √bandh
·√i √kṛ √arth ¦ ····√ji
Vṛtti 67.11
Na hi, kaścij, jānan, naeiva, ahi, (tsv67.11.1)
viṣa kaṇṭakaāādīn, upādatte | (tsv67.11.2)
Dhātūni
···√jan···¦ √viṣ √kaṇ *ād √dā
Vṛtti 67.12
Tena hi, tat, phalaāāvāhakam, (tsv67.12.1)
eva, tad, abhyāsa viśeṣa valāt, (tsv67.12.2)
sātmī, bhāvam upāgatam | (tsv67.12.3)
Dhātūni
···√phal √vāh
··√ās √śiṣ √val
*ātm √bhū √gam
Vṛtti 67.13
Tāni, ca heya rūpatayā, buddhyā, (tsv67.13.1)
prāga,eiva, nirastāni, (tsv67.13.2)
tena, tat santati vicchedaḥ | (tsv67.13.3)
Dhātūni
··√hā √rūp √budh
√gam·√as
··√tan √chid
Vṛtti 67.14
Tadīya·svabhāva hetus, (tsv67.14.1)
tat, svabhāvatāṃ, sādhayati | (tsv67.14.2)
Dhātūni
*tad √bhū √hi·√bhū √sādh
Vṛtti 67.15
Na ca,āāsiddho hetuḥ |
Dhātūni
··√sidh √hi
Vṛtti 67.16
Bhāvanā, viśeṣeṇa,āapi, viśiṣṭatā, labhyate, (tsv67.16.1)
Prajñāāādīnāṃ, tena,āabhyāsastāvad vidyate | (tsv67.16.2)
Dhātūni
√bhū √śiṣ·√śiṣ √labh
√jñā *ād·√sas √vid
Vṛtti 67.17
Naāasiddhatā, naāapy, anaikaāantikatā, (tsv67.17.1)
yena, sukha saumanasyaāādy, abhyasya, mānaṃ, (tsv67.17.2)
na tad, vipakṣe, duḥkhaāādau(ṃ), pravartate | (tsv67.17.3)
Dhātūni
·√sidh··(an*eka *ant)
·√sukh √man·√as √man
··√pakṣ *duḥ *ād √vṛt
Vṛtti 67.18
Na viruddhaḥ, yasmān, na sādhya (tsv67.18.1)
viparyayaṃ, duḥkhaṃ, sādhayati | (tsv67.18.2)
Dhātūni
·√rudh··√sādh, √i *duḥ √sādh
Vṛtti 67.19
Dṛṣṭaāanta·dharmiṇām, api, sarva, (tsv67.19.1)
vā,āadiprasiddhatvāt | (tsv67.19.2)
Dhātūni
√dṛṣ √dhṛ··,·√sidh
Vṛtti 67.20
Yena, ime, prajñā, śilpa kalāāādayaḥ, (tsv67.20.1)
pratipuruṣa,āabhyāsa, tayā, bheda viśeṣam, (tsv67.20.2)
āsādya, mānāḥ saṃlakṣyate | (tsv67.20.3)
Dhātūni
··√jñā śil *kal *ād
pur √ās·√bhid √śiṣ
√sād √man √lakṣ
Vṛtti 67.21
Yad, apy, uktam ‐ (tsv67.21.1)
rāga pratipakṣās, aśubhāḥ, (tsv67.21.2)
dveṣa pratipakṣo, maitrī, (tsv67.21.3)
moha pratipakṣaḥ, pratītyasamutpādaḥ | (tsv67.21.4)
Dhātūni
··√vac
√raj √pakṣ √śubh
√dviṣ √pakṣ √mith
√muh √pakṣ (√i √pad)
Vṛtti 67.22
Tatra, rāgato, virāga vinivṛttiḥ, (tsv67.22.1)
tad, viruddhatvād, iti, cet, na | (tsv67.22.2)
Dhātūni
·√raj √raj √vṛt
·√rudh···
Vṛtti 67.23
Yadi, tathā, dhruva manya rāgas, (tsv67.23.1)
ātmīkaraṇe,’api, virāgaḥ, syāt | (tsv67.23.2)
Dhātūni
··√dhru √man √raj
(*āt √kṛ)·√raj·
Mūla Tantra
Ata, eva,ouktaṃ, Mūlatantre
Sūkti Aṣṭāṣaṭitamaḥ
aho hi, sarva buddhānāṃ, ¦
rāga jñāna manā, vilam, |
hattvā, rāgaṃ, virāgaṃ ca, ¦
sarva saukhyaṃ, vadanti te ||68||
Chandas Śloka Pathyā
u‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
···√budh ¦ √raj √jñā √man √vil
√han √raj √raj· ¦ ·sukh √vad·
Vṛtti Aṣṭāṣaṭitamaḥ
Vṛtti 68.1
Na ca, rāgaāādīnāṃ, prakṛti sāvadyatvam, (tsv68.1.1)
anyathā, na srotā, pannasya, (tsv68.1.2)
mārga pratilambhaḥ, syāt, (tsv68.1.3)
tasya, rāgaāady aparihāreṇa, pravṛtteḥ | (tsv68.1.4)
Dhātūni
··√raj *ād √kṛ √vad ¦··√sru √pad
√marg √lambh·¦·√ṙaj √hṛ √vṛt
Vṛtti 68.2
Kiñ ca, evam, uktaṃ, (tsv68.2.1)
bhagavatā, śīla paṭale, ‐ (tsv68.2.2)
bodhisattvena, daśakuśalāny, api, (tsv68.2.3)
parāāarthena, khaṇḍayitavyāni | (tsv68.2.4)
Dhātūni
···√vac
√bhaj √śīl paṭ
(√budh *sat) (daś √kuś)·
par √arth khaṇḍay
Vṛtti 68.3
Yathā, kācit, kāmaāarthinī, strī, (tsv68.3.1)
bodhisattvaṃ, prati prāṇān, tyajet, (tsv68.3.2)
tasyāḥ, kāmaāādi sevanena, (tsv68.3.3)
prāṇa sandhāraṇaṃ, kāryam | (tsv68.3.4)
Dhātūni
··√kām √arth √strī
(√budh sat) √an √tyaj
·√kām ād √sev
√an √dhṛ √kṛ
Vṛtti 68.4
Tathā,aieva, mahā pāpa kāriṇaṃ, (tsv68.4.1)
dṛṣṭvā, jīvitād, vyuparopayati, (tsv68.4.2)
na ca, tasya,āapāya gamanaṃ, bhavet, (tsv68.4.3)
bahu taraṃ, puṇyaṃ, prasavati | (tsv68.4.4)
Dhātūni
··√mah √pā √kṛ
√dṛṣ √jīv √rūp
···√i √gam √bhū
·√tṛ *puṇ √su
Vṛtti 68.5
Tad, yadi ete, rāgaāādayaḥ, prakṛti sāvadyās, (tsv68.5.1)
tadā, kathaṃ, durgati hetavas,o na bhavanti, (tsv68.5.2)
prabhūta ratna puṇya hetavaś, ca, katham, (tsv68.5.3)
uktāḥ, tena, na teṣāṃ, prakṛti sāvadyatā, (of them) (tsv68.5.4)
kin, tu, pudgala santāna viśeṣād, (tsv68.5.5)
guṇa viśeṣaāāvāhakās, bhavanti | (tsv68.5.6)
Dhātūni
···√raj *ād (√kṛ √vad)
··√gam √hi·√bhū
√bhū √rā √puṇ √hi··√vac
···√kṛ √vad
··pud √tan √śiṣ
*guṇ √śiṣ √vah √bhū
Vṛtti 68.6
Yathā, (tsv68.6.1)
ketakī, puṣpaṃ, gandha hastinā,oupabhuktaṃ, (tsv68.6.2)
kastūrikaāādi bhāvena, pariṇamate, (tsv68.6.3)
Itaraiś ca, (tsv68.6.4)
hastibhir, upabhujya, mānaṃ, asevya, (tsv68.6.5)
bhāvena, pariṇāmayati | (tsv68.6.6)
Dhātūni
·
ket √puṣ *gandh has √bhuj
√kast *ād √bhū √nam
ita·
has √bhuj √man √sev
√bhū √nam
Vṛtti 68.7
Tena na, tatra, ketakī puṣpa doṣaḥ | (tsv68.7.1)
Dhātūni
···ket √puṣpa √duṣ
Vṛtti 68.8
Tathā, rāgaāādayas,o’api, (tsv68.8.1)
viśuddha santāna vartino, (tsv68.8.2)
viśiṣṭam, eva, phalaṃ, kurvanti, (tsv68.8.3)
āśaya viśeṣa yogāt | (tsv68.8.4)
Dhātūni
··√raj *ād·
√śudh √tan √vṛt
√śiṣ·√phal √kṛ
√śi √śiṣ √yuj
¦[] |{tsv68.8.?[?], }
Vṛtti 68.9
Yathā, kṣīraṃ, sarpaāādibhir, upabhujya, (tsv68.9.1)
mānaṃ, viṣaāādi bhāvena, pariṇāmayati, (tsv68.9.2)
Anyaiś, ca, manu jaiḥ, upabhujya, (tsv68.9.3)
mānam, amṛta bhāvam, āpadyate | (tsv68.9.4)
Dhātūni
·√kṣar √sṛp *ād √bhuj
√man √viṣ *ād √bhū √nam
··√man √jan √bhuj
√man √mṛ √bhū √pad
¦[] |{tsv68.9.?[?], }
Vṛtti 68.10
Evam, ete rāgaāādayas,o’api, (tsv68.10.1)
āśaya viśeṣa bhājini, (tsv68.10.2)
viśiṣṭa phalāāāvāhakā, bhavanti,ī(tsv68.10.3)
iti, na prakṛti niravadyatvāt | (tsv68.10.4)
Dhātūni
··√raj *ād·
√śi √śiṣ √bhaj √śiṣ √phal
√vah √bhū·
·√kṛ √vad
¦[] |{tsv68.10.?[?], }
Vṛtti 68.11
Hetu prayogaḥ ‐ (tsv68.11.1)
ye, ye viśiṣṭa santāna bhāginaḥ, (tsv68.11.2)
te, te viśiṣṭa phalāāāvāhakāḥ, (tsv68.11.3)
yathā, ketaky ādayaḥ, viśiṣṭa santāna vartinaś ca, (tsv68.11.4)
rāgaāādaya, iti, svabhāva hetuḥ | (tsv68.11.5)
Dhātūni
√hi √yuj
··√śiṣ √tan √bhaj
··√śiṣ √phal √vah
·ket *ād √śiṣ √tan √vṛt·
√raj *ād·√bhū √hi
¦[] |{tsv68.11.?[?], }
Vṛtti 68.12
Atra,āapi, (tsv68.12.1)
viśiṣṭa santāna prayoga·(tsv68.12.2)
pariṇāma mātraāanubandhi, (tsv68.12.3)
viśiṣṭa phalaāāvāhakatvam, (tsv68.12.4)
apratibandha sāmarthya, (tsv68.12.5)
janayaty, (tsv68.12.6)
eva, antya kāraṇa sāmagrīvat | (tsv68.12.7)
Dhātūni
··
√śiṣ √tan √yuj
√nam √mā √bandh
√śiṣ √phal √vāh
√bandh √sām √arth
√jan
··√kṛ √gṛ
Laukika Vigraha
viśiṣṭa santānasya, prayogaḥ,·(tsv68.12.2)
pariṇāma mātrasya,āanubandhis,·(tsv68.12.3)
viśiṣṭa phalam,āāvāhakatvam, (tsv68.12.4)
Vṛtti 68.13
Yena, hi, tasya, (tsv68.13.1)
svabhāvaḥ, sas,o’api, (tsv68.13.2)
tanmātraāanubandha jātaṃ, (tsv68.13.3)
karoty, eva, (tsv68.13.4)
pratibandhasya, asambhavāt | (tsv68.13.5)
Dhātūni
···
√bhū··
(√tan √mā) √bandh √jā
√kṛ·
√bandh √bhū
Vṛtti 68.14
Pratibandhe, sambhave ca,āāpratyayaḥ, syāt | (tsv68.14.1)
Dhātūni
√bandh √bhū·√i·
Vṛtti 68.15
Tad, atra,āapi, (tsv68.15.1)
viśiṣṭa pariṇāmān, (tsv68.15.2)
naāanyad, apekṣata, iti, (tsv68.15.3)
tanmātraāanubandhas, uktaḥ | (tsv68.15.4)
Dhātūni
···
√śiṣ √nam
··√ikṣ·
(√tan √mā) √bandh √vac
Vṛtti 68.16
Na ca, tatra, (tsv68.16.1)
kṣepaāabhāvasya, pratibandhaḥ, (tsv68.16.2)
kṣepaāabhāvān, tasya, (tsv68.16.3)
kṣepaāabhāvān, yasmin | (tsv68.16.4)
Dhātūni
···
√kṣip √bandh
√kṣip √bhū·
√kṣip √bhū·
Vṛtti 68.17
Prekṣaṇīyasya, asambhavāt | (tsv68.17.1)
Dhātūni
√īkṣ √bhū
Vṛtti 68.18
Evaṃ, (tsv68.18.1)
tanmātraāanubandhi, niścayāt, (tsv68.18.2)
svabhāva hetur, (tsv68.18.3)
uktaḥ | (tsv68.18.4)
Dhātūni
·
(√tan √mā) √bandh √ci
√bhū √hī
√vac
Vṛtti 68.19
Tathā, rasaāayanikas,o’api, (tsv68.19.1)
bodhicitta rasaāavedhāt, tat, (tsv68.19.2)
sāmī, bhāvam upagataṃ, (tsv68.19.3)
bhāva saṃviśiṣṭam, (tsv68.19.4)
eva, rūpaāantaraṃ janayati. (tsv68.19.5)
·
Tathā, tāmraāādiṣu, (tsv68.19.6)
sthirī kṛta pāradaāadi rasa - (tsv68.19.7)
āvedhassām arthyād, (tsv68.19.8)
anya, devaāavasthaāantaraṃ, janayate | (tsv68.19.9)
Dhātūni
·√ras √i·
(√budh √cit) √ras √vyadh
·√bhū √gam √bhū √śiṣ·
√rūp *ant √jan
_________
·√tan *ād
√sthā √kṛ √dā √ras
√vidh √sām √arth
·√div √sthā *ant √jan
Laukika Vigraha
sthirī kṛta pāradasya,āvedha adirase, sām arthyaḥ, [cp.abs] (tsv68.19.7‐8)
Vṛtti 68.20
Nirdoṣā, punar, (tsv68.20.1)
āvṛtti dharma ka[r]tām1, (tsv68.20.2)
upaiti,īiti, (tsv68.20.3)
atra,āapi, vijñeyam | (tsv68.20.4)
Dhātūni
√duṣ·√vṛt (√dhṛ √kṛ) √i···√jñā
Rūpāvalī
1 ms1: katām, √kṛ, [pal] katā < [sa] kartā, vā ka[r]tām
Vṛtti 68.21
Anyathā, (tsv68.21.1)
tāmraāādiṣu, (tsv68.21.2)
na rasaāādīnām, (tsv68.21.3)
āvartakatvaṃ, syāt | (tsv68.21.4)
Dhātūni
·√tām *ād·√ras *ād √vṛt √kat·
Vṛtti 68.22
Evaṃ, tat, (tsv68.22.1)
sām arthya darśanāt, sphuṭataram, (tsv68.22.2)
eva,āavagamyate, (tsv68.22.3)
astitvam, anyathā, na kiñcit, sām arthya, syāt | (tsv68.22.4)
Dhātūni
··
√sām √arth √dṛś √sphut
·√gam √as
···√sām √arth·
Tathā ca o uktam ‐
Bodhicaryāvatāra 1.10; Śāntideva (Prince Shantivarman); Nālandā; born in Saurastra, son of King Kalyanavarman, c 700 (685-763)
Sūkti Navaṣaṣṭitama
aśuci pratimām, imāṃ, gṛhītvā, ¦
jina ratna pratimāṃ, karoty, anarghām |
rama1 jātam, atīva, vedhanīyaṃ, ¦
sudṛḍhaṃ, gṛhṇata bodhicitta saṃjñam ||69||
Chandas
uu‐ uu‐ u‐u ‐‐ ¦ uu‐ ‐uu ‐ u‐u ‐‐ |
uu‐ uu‐ u‐u ‐‐ ¦ uu‐ ‐uu ‐ u‐u ‐‐ ||
Dhātūni
√śuc √mā·√gṛ ¦ √ji √rā √mā √kṛ √arg ¦¦
√ram √jā·√vyadh ¦·√gṛh (√budh √cit) √jñā ||
Rūpāvalī
1 ms1: rama; bodhicaryāvatāra (1.10), samājasādhanavyavasthālī, ratnakūṭasūtra, kāśyapaparivarta: rasa
Punaś ca
Sūkti Saptatitamaḥ
Puṇyena, sukhitaḥ kāyaḥ, ¦
pāṇḍityena, manaḥ, sukhi, |
tiṣṭhatn, parārtha saṃsāre, ¦
dayāluḥ, kena, khidyate ||70||
Chandas Śloka
‐‐u uu‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
*puṇ √sukh √ci ¦ *paṇḍ √man √sukh
√sthā √arth √sṛ ¦ √day·√khid
Vṛtti 70
Kiñ ca, yayā, rasāyanikaḥ, dhanikaḥ, puruṣaḥ, (tsv70.1.1)
kaścid, viśiṣṭaauoṣadhi saṃyogāt, (tsv70.1.2)
samāsādita, tad, guṇa māhātmyaḥ, (tsv70.1.3)
tasya, pañcaāabhijñāḥ, pravartante, (tsv70.1.4)
tathā,’anye, ca, guṇāḥ, āsaṃsāraṃ, sthiti, kurvanti, (tsv70.1.5)
evam, eva, (tsv70.1.6)
viśiṣṭa viṣaya paribhoga sañjāta rasāyanasya, (tsv70.1.7)
āsaṃsāra prakṛta praṇidhi vidhānasya, (tsv70.1.8)
parārtha parasya, (tsv70.1.9)
samāhita sakala guṇa gaṇasya, (tsv70.1.10)
pratividdha bodhicitta rasasya, (tsv70.1.11)
kim, iti, sattvaṃ, neṣyate (tsv70.1.12)
Kiṃ ca
Sūkti Ekasaptatitama
Na bodhi niḥkleśāṃ1, kṛta gatir avāpnoti, paramāṃ, ¦
udīrṇa kleśaś ca, svahitam, api, karttṛ na labhate |
Iti, prāptyai, bodheḥ, sthira vihita vīryeṇa, bhavatā, ¦
na nirdagdhāḥ kleśāḥ, tṛṇa lavala dhutvaṃ, tu, gamitāḥ ||71||
Chandas Sikhariṇi
u‐u ‐‐‐, uuu uu‐ ‐uu u‐ ¦ u‐‐ ‐‐‐, uu‐ uu‐ uuu u‐ ¦¦
u‐‐ ‐‐‐, uuu uu‐ ‐uu u‐ ¦ u‐‐ ‐‐‐, uuu uu‐ ‐uu u‐ ||71||
Dhātūni
·√budh √kliṣ √kṛ √gam √āp par ¦
√īr √kliś·√hi·√kṛ·√labh ¦¦
·√āp √budh √sthā √hī √vīr √bhū ¦
·√dha √kliś √tṛ √lav √dhu·√gam ||
Rūpāvalī
1 ms1: niḥkleśaṃ > niḥkleśāṃ (‐‐‐)
Sūkti Dvāsaptatitama
Smṛti jñāna grastā, vividha guṇa niṣpatti laghavo, ¦
gatāḥ, kleśā bodhir, upakaraṇa tām, eva, bhavataḥ, |
anena,aievaṃ, tvad, dhīs, tadanu, na kṛtā bhrānta viṣayā ¦
guṇānāṃ, kṣetratvaṃ, jagati, jani dhārā, api, kṛtāḥ ||72||
Chandas Sikhariṇi
u‐‐ ‐‐‐, uuu uu‐ ‐uu u‐ ¦
u‐‐ ‐‐u, uuu uu‐ ‐uu u‐ ¦¦
u‐‐ ‐‐‐, uuu uu‐ ‐uu u‐ ¦
u‐‐ ‐‐‐, uuu uu‐ ‐uu u‐ ||
Dhātūni
√smṛ √jñā √gras, *vidh *guṇ √pat·¦
√gam √kliś √budh, √kṛ··√bhū ¦¦
··√dhī,··√kṛ √bhram √viṣ ¦
*guṇ √kṣi, √jan (√jan √dhṛ)·√kṛ ||
Vṛitti Dvāsaptatitama
Vṛtti 72.1
Kiñ ca, savikalpakam, eva, tad, bhāvanā, (tsv72.1.1)
prakarṣa paryanta·varti sarvajña jñānam, (tsv72.1.2)
āho svit, nirvikalpakam, iti, (tsv72.1.3)
Tatra, yadi, tāvan, nirvikalpakam [e] vepyate, (tsv72.1.4)
Tadā, bhāvanā, vikalpa sām arthyān, nirjātasya, (tsv72.1.5)
kathaṃ, nirvikalpakatvam, (tsv72.1.6)
na hi, savikalpakād, vijñānāt, (tsv72.1.7)
nirvikalpakasya, jñānasya, (tsv72.1.8)
prasūtiḥ, katham, api, sambhavati | (tsv72.1.9)
Vṛtti 72.2̇
Atha, kleśaoupakleśa·vāsanā vinivṛttaṃ, (tsv72.2.1)
nirvikalpakatvaṃ, tad, ayuktam, (tsv72.2.2)
yataḥ, kleśaoupakleśa·vāsanā nivṛttau, (tsv72.2.3)
kim, aparam, asti, yad vikalpakaṃ, syāt, (tsv72.2.4)
tad, vyatiriktasya, anyasya, (tsv72.2.5)
pramāṇaāabhāvāt | (tsv72.2.6)
Vṛtti 72.3̇
Na ca,āapi, prāmāṇikā, kācit, siddhir asti | (tsv72.3.1)
Vṛtti 72.4
tad bhāvānāṃ, (tsv72.4.1)
na pratyakṣatā, tasya indriyās, (tsv72.4.2)
loka manas kāra viṣaya sām arthyāt, (tsv72.4.3)
nirjātatvāt | (tsv72.4.4)
Vṛtti 72.5
Na grāhakaāakāra vinirmuktaṃ, (tsv72.5.1)
jñānaṃ pratipādakam, asti, (tsv72.5.2)
tasya, tad, viparīta rūpatvāt | (tsv72.5.3)
Vṛtti 72.6
Na,āapy, anumānam, (tsv72.6.1)
tasya,āapi, liṅga liṅgi sambandha grahaṇa pūrvakatvāt | (tsv72.6.2)
Vṛtti 72.7
Grāhya‐grāhakā kāra dvaya·vinirmukta jñānaṃ, (tsv72.7.1)
vinā, bhāvi kāryaāākhyaṃ, svabhāvaāākhyaṃ, vā liṅgaṃ, (tsv72.7.2)
na upalabhyate | (tsv72.7.3)
Vṛtti 72.8
Naāapy, anupalabdhi nibandhanāt, (tsv72.8.1)
tasya, pratipattiḥ, syāt, (tsv72.8.2)
tasyāḥ, pratiṣedha viṣayatvāt | (tsv72.8.3)
Vṛtti 72.9
Tatra, kārya, hetu stāvada siddhaḥ, (tsv72.9.1)
kārya, kāraṇa bhāvasya, hy, anupapatteḥ, (tsv72.9.2)
Yato, na vinaṣṭāt kāraṇāt, kāryam, upajāyate, (tsv72.9.3)
tasya, asattvena, ajanakatvāt | (tsv72.9.4)
Vṛtti 72.10
Na,āapy, avinaṣṭād, (tsv72.10.1)
utpannasya, (tsv72.10.2)
vyāpāra‐ samāveśa kāla parīkṣāyāṃ, (tsv72.10.3)
kṣaṇa bhaṅgaāāprasaṅgāt | (tsv72.10.4)
Vṛtti 72.11
Nirvyāpārasya, kha puṣpasyaeiva, (tsv72.11.1)
kutas,o’ajanakatvam (tsv72.11.2)
Ata eva o uktam -
Sūkti Trayaḥsaptatitama
Na naṣṭāc, ca,āapi, naāanaṣṭād, ¦
bījād, aṅkura sambhavaḥ, |
māyaoutpādavad utpādaḥ, ¦
sarva, eva, tvayā,oucyate ||73||
Chandas Śloka
u‐‐ ‐u‐ ‐‐ ¦ ‐‐‐ uu‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ uu‐ ‐‐ ¦ ‐u‐ uu‐ u‐
Dhātūni
·√naś···√naś ¦ bīj √aṅk √bhū ¦¦
√mā √pad √pad ¦···√vac ||
Sūkti Catuḥsaptatitama
Yena,outpādo, nirodhaāādi, ¦
sattva jīvā,sāādi deśitāḥ, |
neyaāarthā, sā, tvayā, nātha, ¦
bhāṣitā samvṛtis, tu, sā ||74||
Chandas Śloka
‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ ‐‐‐ ‐u‐ ‐u ¦ ‐u‐ ‐u‐ u‐
Dhātūni
·√pad √rudh *ādi ¦ *sat √jiv √diś ¦¦
√nī √arth··√nāth ¦ √bhaṣ √vṛt ||
Vṛitti Catuḥsaptatitama
Vṛtti 74.1
Tena,āarthato, (tsv74.1.1)
janya janakaāanupapatteḥ, (tsv74.1.2)
naāatra, kārya hetuḥ, (tsv74.1.3)
liṅgā, bhāvāt | (tsv74.1.4)
Vṛtti 74.2
Svabhāva hetor, api, (tsv74.2.1)
parokṣa, tat svabhāva, tayā, (tsv74.2.2)
na kathañcid, api, sambhavaḥ, (tsv74.2.3)
tanmātra sambandhā, siddheḥ | (tsv74.2.4)
Vṛtti 74.3
anupalambhasya,āapi, (tsv74.3.1)
pratiṣedha sādhakatvān, (tsv74.3.2)
naāatra, avasaraḥ |(tsv74.3.3)
Vṛtti 74.4
na ca,āaparo hetur, iṣyate, (tsv74.4.1)
pramāṇaāantaraś, ca,eiti, (tsv74.4.2)
kuto, nirvikalpakasya, jñānasya, (tsv74.4.3)
niścayo vācyaḥ (tsv74.4.4)
Tathā o uktam
Sūkti Pañcasaptatitama
svasmān, na jāyate bhāvaḥ,1 ¦
parasmān, naoubhayād, api, |
na san, naāasan, na sadasan,2 ¦
kutaḥ, kasya,oudayas, tadā ||75||
Chandas Śloka Vipulā
‐‐u ‐u‐ ‐‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ¦¦ u‐‐ ‐uu u‐ ¦ u‐‐ ‐u‐ u‐ ||·||
Dhātūni
··√ji √bhū ¦··ubh·¦¦·*sat·*sat·*sat ¦··√i·
Vṛtti
1 ms1: < acintyastava++; 2 ms1: < mūlamadhyamakakārikā 1.7̇
V̄ṛtti Pañcasaptatitama
Vṛtti 75.1
Tena, paramaāarthena, (tsv75.1.1)
tad, vijñānam anupapannam, (tsv75.1.2)
kathaṃ, nirvikalpakaṃ, syāt, na hi, (tsv75.1.3)
gaganaāambho, ruhaāādīnāṃ, (tsv75.1.4)
savikalpakatvaṃ, nirvikalpakatvaṃ vā, iṣyate, (tsv75.1.5)
naāapi, tatrā,eiyaṃ cintā pravartate, (tsv75.1.6)
puruṣaāarthaāanupayogitvāt, ākāśa padyavat | (tsv75.1.7)
Vṛtti 75.2
Tad, abhyupagame, ca na kiñcit, prayojanam asti | (tsv75.2.1)
Vṛtti 75.3
Tan, niḥsvabhāvatvāt, na kiñcit, (tsv75.3.1)
tat, sādhyam, upapadyate, (tsv75.3.2)
na ca sādhyam, akurvāṇaṃ sādhanaṃ, (tsv75.3.3)
tatra, kīrtyate | (tsv75.3.4)
Vṛtti 75.4
Tasmāt, sarvam, eva, jñānaṃ, pratītyasamutpannaṃ, (tsv75.4.1)
grāhya grāhakaāākāra rūpatayā, (tsv75.4.2)
varta mānaṃ, savikalpakam, (tsv75.4.3)
iti, pratijānīmahe, (tsv75.4.4)
yena, grāhya grāhakaāākāraṃ, (tsv75.4.5)
traidhātukaṃ, vijñānaṃ, pratyaya kalpanam, (tsv75.4.6)
ity, ākhyātam | (tsv75.4.7)
Laṅkāvatāra Sūtra
Atas, eva,ouktaṃ, Laṅkāvatāra Sūtre
Sūkti Ṣaṭsaptatitama
Āryo na paśyati, bhrāntiṃ, ¦
naāapi, tattvaṃ, tad, antare, |
bhrāntir, eva, bhavet, tattvaṃ ¦
yasmāt, tattvaṃ, tad, antare ||76||
Chandas Śloka
--u -u- — ¦ -u- -u- u- ¦¦ -u- uu- — ¦ — -u- u-
Dhātūni
√ṛ·√paś √bhram ¦··tat·*ant ¦¦
√bhram·√bhū tat ¦·tat·*ant ||
Sūkti Saptasaptatitama
bhrānti, vidhūya, sarvāṃ, hi ¦
nimittaṃ jāyate, yadi, |
sa,aieva, tasya, bhaved bhrāntir, ¦
aśuddhaṃ timiraṃ, yathā ||77||
Chandas Śloka
-uu -u- -u ¦ u-- -u- u- ¦¦ -u- uu- -u ¦ u-- uu- u-
Dhātūni
√bhram √vidh··¦ √mi √ji·¦¦···√bhū √bhram ¦ √śudh tim·
Vṛtti 77.1
Tatra, kevalaṃ, (tsv77.1.1)
viparīta padaāartha samāropa vyāvṛttau, (tsv77.1.2)
viśiṣṭa padaāartha bhāvanā, (tsv77.1.3)
prakarṣa paryanta gamanād, (tsv77.1.4)
viśiṣṭa phalam, āvir bhavati, (tsv77.1.5)
sāntara vyantara·svabhāvaāabhāva·svabhāvam, (tsv77.1.6)
eka svabhāvaṃ, (tsv77.1.7)
sukhaāādi bhāvanāāabhyāsa viśeṣā, (tsv77.1.8)
śri tatvāt, tad, ākāra saṃvedanavat | (tsv77.1.9)
Vṛtti 77.2
Tat, samāna, jātīya,1pravāha pravṛttaṃ, (tsv77.2.1)
grāhya grāhakaāākāra saṃvid bhedena, yuktaṃ, (tsv77.2.2)
adhyavasita svarūpam, avicchinna santānaṃ, dharmakaṃ, (tsv77.2.3)
svacitta vaśitā, (tsv77.2.4)
prāptaṃ, savikalpakam, api, (tsv77.2.5)
yathā,āavasthita sakala padaāartha paricchedakam, (tsv77.2.6)
prajñopāya parigṛhīta mūrtitvāt | (tsv77.2.7)
Rūpāvalī
1 ms1: jānīya
Laṅkāvatāra Sūtra
atas eva,ouktaṃ, laṅkāvatāra sūtre
Sūkti Aṣṭāsaptatitama
na me, yānaṃ, mahāyānaṃ, ¦
na ghoṣo, na ca akṣarāḥ, |
na ca dhyānaṃ, vimokṣo, vai, ¦
na nirābhāsa gocaram ||78||
Chandas Śloka
u-- -u- — ¦ u-- uu- u- ¦¦ u-- -u- — ¦ uu- -u- u-
Dhātūni
··√yā √yā ¦·√ghuṣ··√kṣar ¦¦··√dhī √muc· ¦·√bhas √car
Sūkti Navasaptatitama
kin, tu, yānaṃ, mahāyānaṃ, ¦
samādhi vaśa vartinām, |
kāyo, manomayo, divya‐ ¦
vaśitā, puṣpa maṇḍitaḥ ||79||
Chandas Śloka
-u- -u- — ¦ u-u uu- u- ¦¦ --u -u- -u ¦ uu- -u- u-
Dhātūni
··√yā √yā ¦ √dhā √vaś √vṛt ¦¦ √ci √man √div ¦ √vaś √puṣ √maṇḍ
Vṛtti Navasaptatitama
Vṛtti 79.1
Tad, evaṃ, (tsv79.1.1)
kāraṇa viśeṣāt, (tsv79.1.2)
kārya, viśeṣa pratipādanena, (tsv79.1.3)
sarvam ākhyātam1 | (tsv79.1.4)
Rūpāvalī
1 ms1: sarva mākhyātam
Vṛtti 79.2
Kiñ ca, (tsv79.2.1)
nāmajātyā,āadikalpanaṃ, (tsv79.2.2)
samāropitam | (tsv79.2.3)
Vṛtti 79.3
Arthaāanvaya vyatirekaāanukāri savikalpakam, (tsv79.3.1)
api, jñānaṃ, aspaṣṭaāābham, (tsv79.3.2)
uktam ācārya dharmakīrti, pādair, (tsv79.3.3)
api, laukika pramāṇa parīkṣāyām | (tsv79.3.4)
Vṛtti 79.4
Yatra, grāhya grāhaka pratibhāso, (tsv79.4.1)
bhedena, saṃjñāyate, (tsv79.4.2)
tatra,āaspaṣṭaāābham, eva, (tsv79.4.3)
jñānaṃ, spaṣṭaāābhatayā, bhāti | (tsv79.4.4)
Vṛtti 79.5
Tad, yathā, (tsv79.5.1)
nāmajātyā,āadikalpanā, (tsv79.5.2)
rahitaṃ, jñānaṃ, spaṣṭaāābhaṃ, (tsv79.5.3)
bhavati, (tsv79.5.4)
Grāhya grāhaka saṃvitti bhedena, (tsv79.5.5)
bhidyate, (tsv79.5.6)
Tena, nāmajātyā,āadikalpanām, āśritya, ācāryeṇa,ā (tsv79.5.7)
apy, aspaṣṭaāābhatā, darśitā, (tsv79.5.8)
na grāhya grāhaka saṃvitti bhedaāāśrayeṇa,eiti, (tsv79.5.9)
tena, viṣayaāākāraāanubhava sañjāta viśeṣasya, (tsv79.5.10)
tad, vijātīyaāadhyavasāyaāabhāvaḥ | (tsv79.5.11)
Vṛtti 79.6
Tat, sātmī bhāvam, upagataāayāḥ, (tsv79.6.1)
na spaṣṭaāābhataāayā, (tsv79.6.2)
vādhakam, asti, (tsv79.6.3)
sādhakaṃ, ca, vidyate | (tsv79.6.4)
Vṛtti 79.7
Tat, sātmī bhāva samāpatti lakṣaṇaṃ, (tsv79.7.1)
kāma śoka bhayaounmādaāādivad, caouktaṃ prāk | (tsv79.7.2)
Vṛtti 79.8
Atha, grāhya grāhaka saṃvity, ākāratayā, (tsv79.8.1)
ābhāsa mānasya, jñānasya, (tsv79.8.2)
prakarṣa paryanta gamane, (tsv79.8.3)
sarva vity artham iṣyate, (tsv79.8.4)
tan, naāasti kalpanā, (tsv79.8.5)
jāla siddhatvāt | (tsv79.8.6)
Vṛtti 79.9
Tatra, tasya,āapy, (tsv79.9.1)
aśeṣaāākāra śūnyasya, saṃvin mātrasya, (tsv79.9.2)
katham, aśeṣa, jñeya, paricchedakatvam, (tsv79.9.3)
na hi, nirābhāsasya jñānasya, (tsv79.9.4)
katham, api, paricchedakatvaṃ vidyate, (tsv79.9.5)
yukti vyāhataṃ, ca,aietat | (tsv79.9.6)
Sūkti Aśītitama
Ekas yānaṃ, śarūpasya, ¦
trairūpya,āanupapattitaḥ, |
vedya vedana bhedena, ¦
svasaṃvit phalam iṣyate ||80||
Chandas Śloka
--- -u- — ¦ — uu- u- ¦¦ -u- uu- — ¦ u-- uu- u- ||·||
Dhātūni
ek √yā √rūp ¦ √rūp √pat ¦¦ √vid √vid √bhid ¦ √vid √phal √iṣ
Vṛtti Aśītitama
Vṛtti 80.1
Atha, svabhāva, eva, tasya,āayaṃ, (tsv80.1.1)
yat tat, prakarṣa paryanta gamane, (tsv80.1.2)
sarva saṃvittau, sa svabhāvo, (tsv80.1.3)
’asmat, pakṣe,’api, samānaḥ | (tsv80.1.4)
Vṛtti 80.2
Tathā, hi, grāhya grāhaka saṃvitti bhedena, (tsv80.2.1)
bhidya mānasya,āapi, (tsv80.2.2)
prakarṣa paryanta gamane, (tsv80.2.3)
tad, eva, viśiṣṭa rūpaṃ jāyate | (tsv80.2.4)
Vṛtti 80.3
Yan, nikhilam, eva, vastu jātaṃ, (tsv80.3.1)
yathā,āavasthitam, eva,āavabudhyate, (tsv80.3.2)
tasya, tat sām arthya, kiṃ, kākena, bhakṣitam, (tsv80.3.3)
kiñ ca, sakala kalpanā, kalāpa śūnyaṃ, (tsv80.3.4)
tad asti,īiti, kim, api, sthānam anuṣṭheyam | (tsv80.3.5)
Vṛtti 80.4
Savikalpakaṃ, tu, jñānaṃ, sarva sattvaāantaḥ, (tsv80.4.1)
santāna vartitayā, pratyakṣaāadipramāṇa siddham, (tsv80.4.2)
Bhāvanā, valāc ca, sātmī bhāva samāpattau, (tsv80.4.3)
sarvam, eva,āavabudhyate | (tsv80.4.4)
Vṛtti 80.5
Tad, yathā, hi yad, yad, eva,āatibhāvyate, (tsv80.5.1)
tat, tad eva, bhāvanā, prakarṣa paryanta gamane, (tsv80.5.2)
tat, sātmatām, āpādayati, (tsv80.5.3)
tad, yathā, śrotriya jāti bhāvaāādau, ghṛṇām | (tsv80.5.4)
Vṛtti 80.6
Bhāvyate ca, sarvam, eva, trailokyaṃ, (tsv80.6.1)
tad, upabhogatayā, iti, svabhāva hetuḥ | (tsv80.6.2)
Saṃvara Tantra
Ata, eva,ouktaṃ, Saṃvara Tantre -
Sūkti Ekāśītitama
Sarva yogā, hi, bhagavān ¦
vajrasattvas, tathāgataḥ, |
tasya,oupabhogyaṃ, vai, sarva ¦
traidhātukam, aśeṣataḥ ||81||
Chandas Śloka Vipulā
-u- -uu u- ¦ -u- -u- u- ¦¦ --u --,- — ¦ --u uu- u-
Dhātūni
·√yuj·√bhaj ¦ (√vaj sat) (tath √gam) ¦¦·√bhuj·· ¦ √dhā √śiṣ
Sarvadevasamāgama Tantra
Punaḥ, sarvadevasamāgama tantre, ca,ouktam -
Sūkti Dvyaśītitama
Catur vidhaṃ, ca, yad, bhūtaṃ, ¦
yat, kiñcij, jagatī, gatam |
sarvaoupakaraṇaṃ, proktaṃ, ¦
yogināṃ, siddha cetasām ||82||
Chandas Śloka
u-u -u- — ¦ — uu- u- ¦¦ --u uu- — ¦ -u- -u- u- ||·||
Dhātūni
·*vidh··√bhū ¦··√gam √gam ¦¦·√kṛ √vac ¦ √yuj √sidh √cit
Sūkti Tryaśītitama
Mahāmudrāṃ, samādhāya, ¦
mahāsattva mudā,āaharan |
padaśaḥ, sarvam, eva,āahaṃ, ¦
bhāvayet, tattva yogataḥ | 83||
Chandas Śloka
u-- -u- -u ¦ u-- uu- u- ¦¦ uu- -u- — ¦ -u- -u- u-
Dhātūni
(√mah √mud) √dhā ¦ (√mah sat) √mud √hṛ ¦¦
···· ¦ √bhū tat √yuj ||
Vṛtti Tryaśītitama
Vṛtti 83.1
ity, evam, ādi bhāvanā, (tsv83.1.1)
prakarṣa paryanta gamana mātrāśu, (tsv83.1.2)
bandhi, tat, sātmī bhāvaḥ, (tsv83.1.3)
yatra yatra, bhavati, (tsv83.1.4)
tatra tatra, sātmī bhāvam, āpādayati | (tsv83.1.5)
Vṛtti 83.2
bhāvyante, sarvadā, (tsv83.2.1)
tat trailokyaāantara varttinaḥ, padaāarthāḥ, (tsv83.2.2)
sukha saumanasya,āadisādhanatvena, sthitāḥ | (tsv83.2.3)
Saṃvara Tantra
ata,s eva,ouktaṃ, saṃvara tantre ‐
Sūkti Caturaśītitama
Yad, yad indriya mārgatvaṃ, ¦
yātaṃ tat, tat svabhāvataḥ, |
asamāhita yogena, ¦
sarva buddham, ayaṃ, bhavet ||84||
Chandas Śloka
-u- uu- — ¦ — -u- u- ¦¦ uu- uu- -u ¦ -u- uu- u- ||·||
Dhātūni
··√ind √marg ¦ √i··√bhū ¦¦ √hi √yuj ¦·√budh·√bhū
Sarvakalpa Samuccaya Tantra
Punaś caouktaṃ sarvakalpa samuccaya tantre ‐
Sūkti Pañcāśititama
Pañcabuddhāḥ, samāsena ¦
Pañcakāma guṇāḥ, smṛtāḥ ||85||
Chandas Śloka
-u- -u- -u ¦ -u- uu- u-
Dhātūni
(pañc √budh) √as ¦·√kam *guṇ √smṛ
Guhya Samāja Tantra
Punaś, ca,ouktaṃ, śrī guhyasamāja tantre1 ‐
Sūkti Ṣaḍaśītitama
rūpa śabdaāādibhir, bhāvaiḥ, ¦
devatānāṃ, prakalpayet ||86||
Chandas Śloka (dvipada)
-u- -u- — ¦ -u- -u- u-
Dhātūni
√rūp √śabd √bhū ¦ √div √kḷp
Rūpāvalī
1 ms1: guhayasamājatantro
Vṛtti Ṣaḍaśītitama
Vṛtti 86.1
Tasmāt, te,’api tad, bhāvanā, (tsv86.1.1)
-- -u- -u-
--- u-- u-
prakarṣa paryanta gamane, (tsv86.1.2)
u-u — u uu-
u-u --u uu-
tat, sātmatām, upayānti, (tsv86.1.3)
-- u-u u-u
--u -uu -u
tarhi, te ca, gocaratāṃ, pratipadyante | (tsv86.1.4)
-u- u-u u-u u-- -
-u- u-u u-u u-- -
Vṛtti 86.2
Tena, savikalpakam, (tsv86.2.1)
api, jñānaṃ, bhāvanā, (tsv86.2.2)
sām arthya nirjātaṃ, (tsv86.2.3)
svabhāva viśeṣa bhājinam, (tsv86.2.4)
aśeṣa guṇaāālayam ‐ (tsv86.2.5)
Sūkti Aṣṭāśītitama
sarva siddhi phalaṃ, tat,ddhi, ¦
sarva lokaāadikārakam, |
āsaṃsāra sthiter, hetuḥ, ¦
sarva sattvaāartha kārakam ||88||
Chandas Śloka
-u- uu- -u ¦ -u- -u- u- ¦¦ — -u- — ¦ -u- -u- u-
Dhātūni
·√sidh √phal· ¦·√lok √kṛ ¦¦ √sṛ √sthā √hi ¦·*sat √arth √kṛ
Sūkti Navāśītitama
jñātavyaṃ, tat, prayatnena, ¦
ucchedyas,o’ahaṃ, prayatnataḥ, |
jñāte tasmin, bhavet sarvaṃ, ¦
vijñātaṃ, tattva saṃjñitam ||89||
Chandas Śloka
--- -u- -u ¦ — -u- u- ¦¦ — -u- — ¦ — -u- u-
Dhātūni
√jñā·√yat ¦ √chid·√yat· ¦¦ √jñā·√bhū· ¦ √jñā tat √jñā
Samāptam
|| iti, śrī tattvasiddhi, nāma, prakaraṇaṃ,
prāvṛta tantraṃ, samāptam, payet ||90||1
Dhātūni
·√śrī *tat √sidh √nām √kṛ √krt √tan √āp √pī
Rūpāvalī
1 ms1: || payet ||86||
Samāptam Vṛttiḥ
Tasmāt, te,’api tad, (tsv90.1.1)
bhāvana prakarṣa paryanta gamane, (tsv90.1.2)
Tat, sātmatām, upayānti, (tsv90.1.3)
Tarhi, te ca, gocaratāṃ, pratipadyante | (tsv90.1.4)
Tena, savikalpakam - (tsv90.1.5)
·